Kennisbank voor het notariaat
Wetstoelichting

Nietigverklaring huwelijk (art. 1:69 - 1:77 BW)

Bijgewerkt tot 01-01-2023 Auteur mr. dr. M.R. (Marcel) Kremer

1 Doel en strekking van de nietigverklaring van het huwelijk Het doel van het nietig verklaren van een huwelijk is om nietigheid als gevolg te verbinden aan huwelijken die niet mochten worden gesloten en huwelijken die in strijd zijn met de openbare orde. Het huwelijk is nietig zodra de beschikking van de rechter in kracht van gewijsde is gegaan. Door de omvangrijke registers van de burgerlijke stand en de informatie die uit deze registers kan worden afgelezen, komt de nietigverklaring niet vaa…

Verder lezen?

Om dit document te kunnen bekijken, moet u ingelogd zijn.


Inloggen via Legal Intelligence

Geen inloggegevens?

Heeft u nog geen inloggegevens, dan kunt u een abonnement afsluiten.

Bent u werkzaam op het notariële en/of fiscale werkterrein en wilt u het gebruik van Via Juridica ervaren?
Vraag een gratis proefabonnement aan en probeer Via Juridica één maand uit!

Voor (voltijd)studenten is een gratis studentenabonnement beschikbaar.


Gebruikers van Via Juridica

Bekijk alle

Wet- en regelgeving


Artikel 69

  • 1

    Voor zover hieronder niet anders is bepaald, kan op grond dat de echtgenoten niet de vereisten in zich verenigden om tezamen een huwelijk aan te gaan, de nietigverklaring van het huwelijk worden verzocht door:

    • a.

      de bloedverwanten in de rechte lijn van een der echtgenoten;

    • b.

      ieder der echtgenoten;

    • c.

      alle overige personen, die daarbij een onmiddellijk rechtsbelang hebben, echter deze alleen na de ontbinding van het huwelijk;

    • d.

      het openbaar ministerie, echter alleen zolang het huwelijk niet is ontbonden.

  • 2

    Hij die met een der echtgenoten nog door een vroeger huwelijk dan wel door een eerder geregistreerd partnerschap is verbonden, is eveneens bevoegd op grond van het bestaan van dat huwelijk of die registratie de nietigverklaring van het daarna gesloten huwelijk te verzoeken.


Artikel 70

  • 1

    Op verzoek van de ouders, de echtgenoten en het openbaar ministerie kan een huwelijk worden nietig verklaard, wanneer het ten overstaan van een niet bevoegde ambtenaar van de burgerlijke stand of niet in tegenwoordigheid van het vereiste aantal getuigen is voltrokken.

  • 2

    De bevoegdheid van een echtgenoot om uit dien hoofde de nietigverklaring van het huwelijk te verzoeken vervalt, indien er uiterlijk bezit van de huwelijkse staat en een akte van huwelijksvoltrekking ten overstaan van een ambtenaar van de burgerlijke stand verleden, aanwezig zijn.


Artikel 71

  • 1

    Een echtgenoot kan de nietigverklaring van zijn huwelijk verzoeken, wanneer hij dit onder invloed van dwang heeft gesloten. Tevens is het openbaar ministerie, na de echtgenoten in de gelegenheid te hebben gesteld hun mening omtrent de wenselijkheid van het indienen van het verzoek tot nietigverklaring kenbaar te maken, althans na deze daartoe behoorlijk te hebben opgeroepen, bevoegd tot het doen van het verzoek.

  • 2

    Voorts kan de echtgenoot, die bij de huwelijksvoltrekking gedwaald heeft hetzij in de persoon van de andere echtgenoot, hetzij omtrent de betekenis van de door hem afgelegde verklaring de nietigverklaring van zijn huwelijk verzoeken.

  • 3

    De bevoegdheid de nietigverklaring wegens dwaling te verzoeken vervalt, wanneer de echtgenoten zes maanden hebben samengewoond sedert de ontdekking van de dwaling zonder dat het verzoek is gedaan. De bevoegdheid de nietigverklaring wegens dwang te verzoeken vervalt, wanneer de echtgenoten drie jaar hebben samengewoond zonder dwang gericht op instandhouding van het huwelijk, zonder dat het verzoek is gedaan.


Artikel 71a

Op verzoek van het openbaar ministerie kan een huwelijk als schijnhandeling wegens strijd met de Nederlandse openbare orde worden nietig verklaard indien het oogmerk van de echtgenoten, of één hunner, niet was gericht op de vervulling van de door de wet aan de huwelijkse staat verbonden plichten, doch op het verkrijgen van toelating tot Nederland.


Artikel 72

Een huwelijk kan niet nietig worden verklaard uit hoofde dat op het tijdstip van de huwelijksvoltrekking een der echtgenoten onder curatele stond, en het huwelijk klaarblijkelijk het ongeluk van de andere echtgenoot zou veroorzaken.


Artikel 73

De nietigverklaring van een huwelijk uit hoofde van een geestelijke stoornis kan na het ophouden van de stoornis alleen worden verzocht door de echtgenoot die geestelijk gestoord was. Het verzoek vervalt door een samenwoning van ten minste zes maanden na het ophouden van de stoornis.


Artikel 74

De nietigverklaring van een huwelijk, dat aangegaan is door iemand die de vereiste leeftijd miste, kan niet worden verzocht wanneer deze op de dag van het verzoek de vereiste ouderdom heeft.


Artikel 75

  • 1

    Wegens het ontbreken van een vereiste toestemming van een derde kan de nietigverklaring van het huwelijk alleen door die derde of, in het geval van artikel 38 van dit boek, door de curator worden verzocht. Dit verzoek vervalt, wanneer hij die bevoegd is de nietigverklaring te verzoeken, het huwelijk uitdrukkelijk of stilzwijgend heeft goedgekeurd, of wanneer drie maanden verlopen zijn nadat hij met de huwelijksvoltrekking bekend is geworden.

  • 2

    Hij die bevoegd is de nietigverklaring te verzoeken, wordt vermoed met het huwelijk bekend te zijn geworden, wanneer het hier te lande is voltrokken, of wanneer het, buiten Nederland aangegaan, hier te lande in de registers van de burgerlijke stand is ingeschreven.


Artikel 76

Behoudens het in artikel 56 van dit boek bepaalde, verklaart de rechter een huwelijk alleen nietig op grond van een verzoek overeenkomstig de bepalingen van deze afdeling.


Artikel 77

  • 1

    De nietigverklaring van het huwelijk werkt, zodra de beschikking in kracht van gewijsde is gegaan; zij werkt terug tot het tijdstip van de huwelijksvoltrekking.

  • 2

    Nochtans mist de beschikking terugwerkende kracht en heeft zij hetzelfde gevolg als een echtscheiding:

    • a.

      ten aanzien van de kinderen der echtgenoten;

    • b.

      ten aanzien van de te goeder trouw zijnde echtgenoot; deze kan echter niet op een gemeenschap van goederen aanspraak maken, wanneer het huwelijk wegens het bestaan van een vroeger huwelijk of een eerder geregistreerd partnerschap is nietig verklaard;

    • c.

      ten aanzien van andere personen dan de echtgenoten en hun kinderen, voor zover zij te goeder trouw vóór de inschrijving der nietigverklaring rechten hebben verkregen.


Kennisdossiers

Titel Categorie
Titel Huwelijk Categorie Familievermogensrecht

Rechtspraak

Titel Instantie Datum Nummer
Nietigverklaring testament voorafgaand aan overlijden testateur Instantie Rechtbank Zeeland-West-Brabant Datum 03-07-2019 Nummer ECLI:NL:RBZWB:2019:2979
Op verzoek van kind is huwelijk van moeder nietig verklaard wegens wilsonbekwaamheid Instantie Hoge Raad Datum 19-10-2018 Nummer ECLI:NL:HR:2018:1982
Schijnhuwelijk dat niet nietig is verklaard is bestaand en geldig en kent een huwelijksgemeenschap Instantie Rechtbank Amsterdam Datum 06-06-2018 Nummer ECLI:NL:RBAMS:2018:3969
Gebruik van medicijnen zorgt niet voor een grond voor dwaling omtrent verklaring Instantie Rechtbank Overijssel Datum 24-06-2015 Nummer ECLI:NL:RBOVE:2015:3690
Nietigverklaring werkt terug tot moment van huwelijksvoltrekking, echtgenoot niet te goeder trouw Instantie Rechtbank Amsterdam Datum 14-08-2013 Nummer ECLI:NL:RBAMS:2013:7671
Huwelijk met terugwerkende kracht nietig verklaard Instantie Hoge Raad Datum 26-04-2013 Nummer ECLI:NL:HR:2013:BZ8782
Niet erkend in het buitenland gesloten huwelijk is non-existent Instantie Rechtbank 's-Gravenhage Datum 28-09-2012 Nummer ECLI:NL:RBSGR:2012:BX9403
Geestelijke problemen een grond voor nietigverklaring huwelijk Instantie Rechtbank 's-Gravenhage Datum 21-02-2011 Nummer ECLI:NL:RBSGR:2011:BP7696
Feitelijke onderbouwing bij verzoek tot niet verklaring huwelijk noodzakelijk Instantie Rechtbank 's-Gravenhage Datum 29-06-2009 Nummer ECLI:NL:RBSGR:2009:BK1116
Onder bedreiging gesloten huwelijk niet nietig verklaard Instantie Rechtbank Groningen Datum 01-07-2008 Nummer ECLI:NL:RBGRO:2008:BF0508
Schijnhuwelijk zorgt voor nietigverklaring huwelijk Instantie Gerechtshof 's-Gravenhage Datum 14-04-2004 Nummer ECLI:NL:GHSGR:2004:AO8640
Erfrechtelijke belang aangemerkt als onmiddelijk rechtbelang bij nietigverklaring huwelijk Instantie Hoge Raad Datum 11-02-2000 Nummer ECLI:NL:HR:2000:AA4767
Gewezen echtgenoot geen verzoeker algemene grondslag nietigverklaring huwelijk Instantie Hoge Raad Datum 05-11-1999 Nummer ECLI:NL:HR:1999:AA3358
Non-existent huwelijk vanwege onbevoegde ambtenaar Instantie Hoge Raad Datum 17-11-1966 Nummer ECLI:NL:HR:1966:AC4689

Literatuur

Titel Auteur(s) Bron
Titel Een nietig huwelijk, maar (nog) geen nietig testament Auteur(s) J.H.M. ter Haar Bron Tijdschrift Erfrecht 2018/1
Inhoudsopgave
Overzicht
Wetstructuur
Civiel