Kennisbank voor het notariaat
Wetstoelichting

Huwelijkse voorwaarden in het algemeen (art. 1:114 - 1:131 BW)

Bijgewerkt tot 15-03-2024 Auteur mr. dr. M.R. (Marcel) Kremer

1 VormvereistenHuwelijkse voorwaarden kunnen zowel door aanstaande echtgenoten voor het sluiten van het huwelijk als door echtgenoten tijdens het huwelijk worden gemaakt (art. 1:114 BW).Hetzelfde geldt voor partnerschapsvoorwaarden (art. 1:80b BW). Waar hierna wordt gesproken van 'huwelijkse voorwaarden', wordt daaronder tevens verstaan 'partnerschapsvoorwaarden'. Onder ‘echtgenoten’ wordt tevens verstaan ‘geregistreerd partners’. Op straffe van nietigheid moeten huwelij…

Verder lezen?

Om dit document te kunnen bekijken, moet u ingelogd zijn.

Geen inloggegevens?

Heeft u nog geen inloggegevens, dan kunt u een abonnement afsluiten.

Bent u werkzaam op het notariële en/of fiscale werkterrein en wilt u het gebruik van Via Juridica ervaren?
Vraag een gratis proefabonnement aan en probeer Via Juridica één maand uit!

Voor (voltijd)studenten is een gratis studentenabonnement beschikbaar.


Gebruikers van Via Juridica

Bekijk alle

Wetteksten


Artikel 114

Huwelijkse voorwaarden kunnen zowel door aanstaande echtgenoten vóór het sluiten van het huwelijk als door echtgenoten tijdens het huwelijk worden gemaakt.


Artikel 115

  • 1

    Huwelijkse voorwaarden moeten op straffe van nietigheid bij notariële akte worden aangegaan.

  • 2

    Een volmacht tot het aangaan van huwelijkse voorwaarden moet schriftelijk worden verleend en moet de in de huwelijkse voorwaarden op te nemen bepalingen bevatten.


Artikel 116

  • 1

    Bepalingen in huwelijkse voorwaarden kunnen aan derden die daarvan onkundig waren, slechts worden tegengeworpen, indien die bepalingen ingeschreven waren in het openbaar huwelijksgoederenregister, gehouden ter griffie der rechtbank binnen welker rechtsgebied het huwelijk is voltrokken, of, indien het huwelijk buiten Nederland is aangegaan, ter griffie van de rechtbank Den Haag.

  • 2

    De wijze van inrichting en raadpleging van het register wordt nader bij algemene maatregel van bestuur geregeld.

  • 3

    In afwijking van het eerste lid kan bij algemene maatregel van bestuur worden bepaald dat het register elders dan ter griffie der rechtbank wordt gehouden. Bij algemene maatregel van bestuur kan eveneens worden bepaald dat de verstrekking van gegevens ter inschrijving in het register uitsluitend op een in die maatregel aan te geven wijze plaats vindt.


Artikel 117

  • 1

    Huwelijkse voorwaarden vóór het huwelijk gemaakt of gewijzigd, zijn slechts geldig, indien zij wier toestemming tot het huwelijk noodzakelijk is, bij de akte hun toestemming tot de huwelijkse voorwaarden of de wijziging hebben gegeven; is de toestemming van de rechter nodig, dan kan worden volstaan met vasthechting van zijn beschikking aan de minuut van de akte. Op het verzoek tot toestemming van de rechter is artikel 39 lid 1 van dit boek van overeenkomstige toepassing.

  • 2

    Vóór het huwelijk gemaakte huwelijkse voorwaarden beginnen te werken van het tijdstip der voltrekking van het huwelijk; geen ander tijdstip kan daarvoor worden aangewezen.


Artikel 118

De echtgenoot die onder curatele staat, kan na de huwelijksvoltrekking slechts met toestemming van zijn curator huwelijkse voorwaarden maken of wijzigen.


Artikel 120

  • 1

    Tijdens het huwelijk gemaakte of gewijzigde huwelijkse voorwaarden beginnen te werken op de dag, volgende op die waarop de akte is verleden, tenzij in de akte een later tijdstip is aangewezen.

  • 2

    Bepalingen in deze huwelijkse voorwaarden kunnen aan derden die daarvan onkundig waren, slechts worden tegengeworpen, indien zij ten minste veertien dagen in het huwelijksgoederenregister ingeschreven waren.


Artikel 121

  • 1

    Partijen kunnen bij huwelijkse voorwaarden afwijken van de regels der wettelijke gemeenschap, mits die voorwaarden niet met dwingende wetsbepalingen, de goede zeden, of de openbare orde strijden.

  • 2

    Zij kunnen niet bepalen dat een hunner tot een groter aandeel in de schulden zal zijn gehouden, dan zijn aandeel in de goederen der gemeenschap beloopt.

  • 3

    Zij kunnen niet afwijken van de rechten die uit het ouderlijk gezag voortspruiten, noch van de rechten die de wet aan een langstlevende echtgenoot toekent.


Artikel 130 [Vervallen per 01-01-2018]

[Vervallen]


Artikel 131

  • 1

    Bestaat tussen niet in gemeenschap van goederen gehuwde echtgenoten een geschil aan wie van hen beiden een recht aan toonder of een zaak die geen registergoed is, toebehoort en kan geen van beiden zijn recht op dit goed bewijzen, dan wordt het goed geacht aan ieder der echtgenoten voor de helft toe te behoren.

  • 2

    Het vermoeden werkt niet ten nadele van de schuldeisers der echtgenoten.


Kennisdossiers

Titel Categorie
Titel Huwelijkse voorwaarden Categorie Familievermogensrecht

Rechtspraak

Titel Instantie Datum Nummer
Verrekenbeding in onderhandse akte was huwelijkse voorwaarde en moest in notariële akte worden opgenomen Instantie Gerechtshof Amsterdam Datum 12-12-2023 Nummer ECLI:NL:GHAMS:2023:3108
Curator mag namens onder curatele gestelde huwelijkse voorwaarden wijzigen Instantie Hoge Raad Datum 15-07-2022 Nummer ECLI:NL:HR:2022:1113
Voorhuwelijkse pensioenverevening en eerder huwelijk Instantie Gerechtshof Amsterdam Datum 12-07-2022 Nummer ECLI:NL:GHAMS:2022:2043
Bepaling VOF-akte achterhaald door wijziging huwelijksvermogensregime Instantie Rechtbank Gelderland Datum 15-06-2022 Nummer ECLI:NL:RBGEL:2022:3029
Voor toepassing van art. 1:116 BW vereist dat zowel de schuldenaar als de schuldeiser in Nederland woonachtig is Instantie Gerechtshof 's-Hertogenbosch Datum 15-02-2022 Nummer ECLI:NL:GHSHE:2022:479
Dozy-clausule heeft toch werking ondanks dat vordering via subrogatie is verkregen Instantie Hoge Raad Datum 15-10-2021 Nummer ECLI:NL:HR:2021:1527
Ook gebruiksovereenkomst is nietig wegens strijd met vormvoorschrift notariële akte (art. 1:115 BW) Instantie Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden Datum 06-04-2021 Nummer ECLI:NL:GHARL:2021:3218
Vernietiging wijziging huwelijkse voorwaarden op grond van artikel 42 Faillissementswet Instantie Rechtbank Rotterdam Datum 09-12-2020 Nummer ECLI:NL:RBROT:2020:13001
Vordering tot schadevergoeding vanwege niet-ingeschreven huwelijkse voorwaarden is verjaard Instantie Hoge Raad Datum 27-11-2020 Nummer ECLI:NL:HR:2020:1887
Huwelijkse voorwaarden van kracht door huwelijksvoltrekking 11 jaar later Instantie Gerechtshof Amsterdam Datum 18-08-2020 Nummer ECLI:NL:GHAMS:2020:2347
Huwelijkse voorwaarden niet van kracht door huwelijksvoltrekking 3 jaar later Instantie Rechtbank Den Haag Datum 07-02-2020 Nummer ECLI:NL:RBDHA:2020:1044
Geen geslaagd beroep op redelijkheid en billijkheid om af te kunnen wijken van regeling uit huwelijkse voorwaarden Instantie Gerechtshof 's-Hertogenbosch Datum 10-09-2019 Nummer ECLI:NL:GHSHE:2019:3319
Nadien gesloten potovereenkomst is nietig bij gebreke van notariële vorm Instantie Hoge Raad Datum 30-08-2019 Nummer ECLI:NL:HR:2019:1292
Tussen echtgenoten gesloten potovereenkomst is in tegenspraak met huwelijkse voorwaarden Instantie Hoge Raad Datum 30-08-2019 Nummer ECLI:NL:HR:2019:1292
Derdenbescherming van art. 1:116 BW knoopt aan bij kenbaarheid huwelijkse voorwaarden op moment van beslaglegging Instantie Gerechtshof Amsterdam Datum 06-08-2019 Nummer ECLI:NL:GHAMS:2019:2900
Notaris moet huwelijkse voorwaarden doornemen met partijen bij het opmaken van een testament Instantie Kamer voor het notariaat Amsterdam Datum 27-11-2018 Nummer ECLI:NL:TNORAMS:2018:25
Vermogensrechtelijke afspraak niet volgens vormvereiste huwelijkse voorwaarden en daarom nietig Instantie Gerechtshof Den Haag Datum 19-09-2018 Nummer ECLI:NL:GHDHA:2018:2415
Een op een buitenlandse huwelijksakte vermelde regimekeuze voldoet niet aan vormvereisten voor afwijken van wettelijk stelsel van gemeenschap van goederen Instantie Rechtbank Overijssel Datum 29-05-2018 Nummer ECLI:NL:RBOVE:2018:2406
Door verwatering van staat van aanbrengsten gaan goederen deel uitmaken van gemeenschap Instantie Rechtbank Overijssel Datum 02-10-2017 Nummer ECLI:NL:RBOVE:2017:3800
Geen notariële akte voor allonge waarin huwelijksvoorwaarden nader worden ingevuld Instantie Gerechtshof Den Haag Datum 06-09-2017 Nummer ECLI:NL:GHDHA:2017:2955
Eenvoudige gemeenschap wordt betrokken in afwikkeling wettelijk deelgenootschap Instantie Hoge Raad Datum 03-02-2017 Nummer ECLI:NL:HR:2017:156
Geen vergoedingsrecht voor investering in woning partner wegens voldoening aan natuurlijke verbintenis Instantie Gerechtshof Amsterdam Datum 15-11-2016 Nummer ECLI:NL:GHAMS:2016:4608
Wijziging van huwelijkse voorwaarden paulianeus, toedeling onder water staande panden niet Instantie Rechtbank Rotterdam Datum 05-10-2016 Nummer ECLI:NL:RBROT:2016:8027
Paulianeus handelen door wijzigen van huwelijksvoorwaarden? Instantie Rechtbank Den Haag Datum 24-02-2016 Nummer ECLI:NL:RBDHA:2016:6682
Vordering tot opheffing loonbeslag afgewezen omdat buitenlands huwelijksvermogensregime niet kenbaar is gemaakt Instantie Rechtbank Rotterdam Datum 07-12-2015 Nummer ECLI:NL:RBROT:2015:9823
Onderhandse akte was nietig omdat sprake was van huwelijkse voorwaarde Instantie Rechtbank Amsterdam Datum 01-10-2014 Nummer ECLI:NL:RBAMS:2014:6392
Wijziging huwelijkse voorwaarden was paulianeus Instantie Rechtbank Gelderland Datum 13-08-2014 Nummer ECLI:NL:RBGEL:2014:5276
Wijziging huwelijkse voorwaarden was paulianeus Instantie Rechtbank Gelderland Datum 05-03-2014 Nummer ECLI:NL:RBGEL:2014:1980
Bij echtscheiding gesloten overeenkomst was geen voortbouwende overeenkomst Instantie Hoge Raad Datum 30-03-2012 Nummer ECLI:NL:HR:2012:BV3103
Partnerschapsvoorwaarden gelden als huwelijkse voorwaarden Instantie Gerechtshof Leeuwarden Datum 31-05-2011 Nummer ECLI:NL:GHLEE:2011:BQ7318
Afwijking huwelijkse voorwaarden door onderling overeenstemmend gedrag Instantie Hoge Raad Datum 18-06-2004 Nummer ECLI:NL:HR:2004:AO7004
Haviltex-criterium ook toepasselijk op uitleg huwelijkse voorwaarden Instantie Hoge Raad Datum 28-11-2003 Nummer ECLI:NL:HR:2003:AK3697
Zweedse schone Instantie Hoge Raad Datum 27-06-2003 Nummer ECLI:NL:HR:2003:AF7541
Lindner/Mannaerts Instantie Hoge Raad Datum 26-10-2001 Nummer ECLI:NL:HR:2001:ZC3695
Groningse huwelijkse voorwaarden Instantie Hoge Raad Datum 20-01-1989 Nummer ECLI:NL:HR:1989:AD0586

Wetsvoorstellen

Titel Dossiernr. Status Samenvatting
Aanpassing wettelijke gemeenschap van goederen Dossiernr. 28867 Status In werking getreden Samenvatting -

Literatuur

Titel Auteur(s) Bron
Titel Huwelijk, huwelijkse voorwaarden en volmacht Auteur(s) B.O. Kapma Bron JBN 2021/2
Titel Wanneer kunnen partijen onderhands aanvullende afspraken maken en wanneer mag dat alleen in huwelijkse voorwaarden? Auteur(s) B.E. Reinhartz Bron JBN 2020/48
Titel Redelijkheid en billijkheid in het personen- en familierecht, meer in het bijzonder in het huwelijks- en echtscheidingsvermogensrecht' (Proefschrift) Auteur(s) E. Van Wijk-Verhagen Bron Den Haag 2018
Titel Partijautonomie in het relatierecht' (Proefschrift) Auteur(s) F. Schonewille Bron Apeldoorn 2012
Titel Uitleg van huwelijkse voorwaarden. Haviltex, standaarduitleg of beide? Auteur(s) J. van Duijvendijk-Brand Bron WPNR 2007/6709
Titel Gevolgen van koude uitsluiting en gemeenschap van vruchten en inkomsten Auteur(s) J.I. Driessen-Kleijn Bron JBN 2006/43
Inhoudsopgave
Overzicht
Wetstructuur
Civiel