Kennisbank voor het notariaat
Wetstoelichting

Belastbaar feit (art. 2 WBR)

Bijgewerkt tot 16-02-2024 Auteur De redactie

1 InleidingOverdrachtsbelasting wordt geheven ter zake van de verkrijging van binnen het Rijk gelegen onroerende zaken of van daarop gevestigde zakelijke rechten (art. 2 lid 1 WBR). De belasting wordt geheven over de waarde van de onroerende zaak en bedraagt in beginsel 10,4% (art. 14 lid 1 WBR). Indien wordt voldaan aan de betreffende voorwaarden geldt voor woningen het verlaagde tarief van 2%; zie hieromtrent de toelichting Tarief overdrachtsbelasting.Naast de juridische eigendomsverkrij…

Verder lezen?

Om dit document te kunnen bekijken, moet u ingelogd zijn.

Geen inloggegevens?

Heeft u nog geen inloggegevens, dan kunt u een abonnement afsluiten.

Bent u werkzaam op het notariële en/of fiscale werkterrein en wilt u het gebruik van Via Juridica ervaren?
Vraag een gratis proefabonnement aan en probeer Via Juridica één maand uit!

Voor (voltijd)studenten is een gratis studentenabonnement beschikbaar.


Gebruikers van Via Juridica

Bekijk alle

Wetteksten


Artikel 2

  • 1

    Onder de naam 'overdrachtsbelasting' wordt een belasting geheven ter zake van de verkrijging van in Nederland gelegen onroerende zaken of van rechten waaraan deze zijn onderworpen.

  • 2

    Voor de toepassing van deze wet wordt onder verkrijging mede begrepen de verkrijging van de economische eigendom. Onder economische eigendom wordt verstaan een samenstel van rechten en verplichtingen met betrekking tot de in het eerste lid bedoelde onroerende zaken of rechten waaraan deze zijn onderworpen, dat een belang bij die zaken of rechten vertegenwoordigt. Het belang omvat ten minste enig risico van waardeverandering en komt toe aan een ander dan de eigenaar of beperkt gerechtigde. Onder de verkrijging van de economische eigendom van onroerende zaken of van rechten waaraan deze zijn onderworpen wordt mede verstaan de verkrijging van een samenstel van rechten en verplichtingen dat een belang als hiervoor bedoeld vertegenwoordigt bij een bestanddeel van een onroerende zaak dat zelfstandig aan een recht kan worden onderworpen, dan wel bij een recht waaraan een onroerende zaak kan worden onderworpen. De verkrijging van uitsluitend het recht op levering wordt niet aangemerkt als verkrijging van economische eigendom.

  • 3

    Het tweede lid is niet van toepassing bij verkrijging van rechten van deelneming in:

    • a.

      een beleggingsfonds;

    • b.

      een fonds voor collectieve belegging in effecten;

    als bedoeld in artikel 1:1 van de Wet op het financieel toezicht.

  • 4

    Het derde lid is niet van toepassing indien:

    • a.

      de verkrijger, al dan niet tezamen met een verbonden lichaam als bedoeld in artikel 4, zesde of zevende lid, of een verbonden natuurlijk persoon als bedoeld in artikel 4, achtste lid;

    • b.

      de verkrijger een natuurlijk persoon is tezamen met zijn echtgenoot, zijn bloed- en aanverwanten in de rechte linie en in de tweede graad van de zijlinie;

    als gevolg van de verkrijging met inbegrip van de reeds aan hem toebehorende rechten van deelneming en ingevolge dezelfde of een samenhangende overeenkomst nog te verkrijgen rechten, voor ten minste een derde gedeelte belang in het beleggingsfonds of het fonds voor collectieve belegging in effecten heeft.

  • 5

    Voor toepassing van het derde lid worden verkrijgingen binnen een tijdsverloop van twee jaren door:

    • a.

      een natuurlijk persoon, zijn echtgenoot, zijn bloed- en aanverwanten in de rechte linie en door een lichaam waarin hij, al dan niet tezamen met zijn echtgenoot en zijn bloed- en aanverwanten in de rechte linie, een geheel of nagenoeg geheel belang heeft;

    • b.

      een rechtspersoon en door een tot hetzelfde concern als gedefinieerd krachtens artikel 15, eerste lid, onderdeel h, behorend lichaam;

    beschouwd als te hebben plaatsgehad ingevolge dezelfde of een samenhangende overeenkomst.

  • 6

    Onder verkrijging van rechten als bedoeld in het derde lid wordt mede begrepen de verkrijging van de economische eigendom door bestaande deelnemers in een beleggingsfonds of fonds voor collectieve beleggingen in effecten als gevolg van de intrekking van bewijzen van deelgerechtigdheid na gehele of gedeeltelijke uittreding door een andere deelnemer.

  • 7

    Voor de toepassing van dit artikel worden onder lichamen verstaan verenigingen, andere rechtspersonen, maat- en vennootschappen en doelvermogens.


Kennisdossiers

Titel Categorie
Titel Wettelijk erfrecht Categorie Erfrecht
Titel Vergoedingsrechten Categorie Familievermogensrecht
Titel Verrekenbedingen Categorie Familievermogensrecht
Titel Appartementsrechten Categorie Registergoederenrecht
Titel Economische eigendomsoverdracht Categorie Registergoederenrecht
Titel Koop en levering onroerende zaken Categorie Registergoederenrecht
Titel Opstal Categorie Registergoederenrecht
Titel Woonboten Categorie Registergoederenrecht

Rechtspraak

Titel Instantie Datum Nummer
Activeren van hotelgebouw leidt tot verkrijging economische eigendom Instantie Rechtbank Zeeland-West-Brabant Datum 25-01-2024 Nummer ECLI:NL:RBZWB:2024:435
Gedeelte van gebouw kan voor de omzetbelasting niet als zelfstandig deel worden beschouwd wegens ontbreken van essentiële voorzieningen Instantie Hoge Raad Datum 30-06-2023 Nummer ECLI:NL:HR:2023:999
Stichting verkrijgt economische eigendom als gevolg van een op eigen naam ten behoeve van fonds gesloten koopovereenkomst Instantie Hoge Raad Datum 21-04-2023 Nummer ECLI:NL:HR:2023:679
Overdracht juridische eigendom door participanten in CV aan beherend vennoot is belast met overdrachtsbelasting Instantie Hoge Raad Datum 17-09-2021 Nummer ECLI:NL:HR:2021:1329
Koper verricht verbouwingswerkzaamheden voor levering, maar heeft geen belang bij waardeontwikkeling Instantie Gerechtshof 's-Hertogenbosch Datum 09-09-2021 Nummer ECLI:NL:GHSHE:2021:2831
Door het uittreden van vennoten verkregen de voortzetters de economische eigendom van de onroerende zaken Instantie Rechtbank Gelderland Datum 25-06-2021 Nummer ECLI:NL:RBGEL:2021:3225
Overdracht van aandeel in het vermogen van een beleggingsmaatschap is belast met overdrachtsbelasting Instantie Rechtbank Gelderland Datum 14-07-2020 Nummer ECLI:NL:RBGEL:2020:3452
Woonark is geen onroerende zaak, zodat huurder geen recht heeft op huurtoeslag Instantie Rechtbank Midden-Nederland Datum 23-04-2020 Nummer ECLI:NL:RBMNE:2020:1639
Afspraak over sloopwerkzaamheden leidt niet tot economische eigendomsoverdracht Instantie Hoge Raad Datum 17-06-2016 Nummer ECLI:NL:HR:2016:1202
Overdrachtsbelasting niet in strijd met recht op eigendom (art. 17 Handvest EU) Instantie Hoge Raad Datum 10-06-2016 Nummer ECLI:NL:HR:2016:1147
Heffing overdrachtsbelasting is niet in strijd met art. 1 Eerste Protocol EVRM Instantie Gerechtshof Amsterdam Datum 11-09-2014 Nummer ECLI:NL:GHAMS:2014:3805
Heffing overdrachtsbelasting bij verkrijging economische eigendom niet in strijd met art. 1 Eerste Protocol bij het EVRM Instantie Hoge Raad Datum 11-07-2014 Nummer ECLI:NL:HR:2014:1621
Stacaravan wordt als onroerende zaak aangemerkt zodat overdrachtsbelasting is verschuldigd Instantie Hoge Raad Datum 07-03-2014 Nummer ECLI:NL:HR:2014:501
Economisch erfpachtrecht beïnvloedt niet heffingsmaatstaf overdrachtsbelasting Instantie Hoge Raad Datum 10-01-2014 Nummer ECLI:NL:HR:2014:4
Heffingsgrondslag overdrachtsbelasting bij voorbehouden rechten van gebruik en bewoning als verkrijger beroep doet op vrijstelling voor aangebrachte zaken Instantie Hoge Raad Datum 10-01-2014 Nummer ECLI:NL:HR:2014:5
Zaaksvervanging bij opnieuw vestigen van vruchtgebruik Instantie Hoge Raad Datum 20-12-2013 Nummer ECLI:NL:HR:2013:2077
Belaste verkrijging omdat verkrijging plaatsvindt op grond van leveringsverplichting en niet verdeling nalatenschap Instantie Rechtbank Zeeland-West-Brabant Datum 04-04-2013 Nummer ECLI:NL:RBZWB:2013:CA3130
Een Marina is geen onroerende zaak Instantie Hoge Raad Datum 09-03-2012 Nummer ECLI:NL:HR:2012:BV8198
Verkrijgende verjaring door inbezitneming met toestemming verkoper Instantie Hoge Raad Datum 09-09-2011 Nummer ECLI:NL:HR:2011:BQ5989
Woonark is bestemd om te drijven, zodat deze moet worden aangemerkt als schip en dus roerende zaak Instantie Gerechtshof 's-Hertogenbosch Datum 30-12-2010 Nummer ECLI:NL:GHSHE:2010:BQ0443
Havenkranen onroerend ondanks beweegbaarheid Instantie Hoge Raad Datum 24-12-2010 Nummer ECLI:NL:HR:2010:BO3644
Hoge Raad: einde persoonlijk gebruiksrecht opstallen leidt niet tot economische eigendomsoverdracht Instantie Hoge Raad Datum 11-12-2009 Nummer ECLI:NL:HR:2009:BK1045
Afspraken over sloop leiden niet tot econoom wegens ontbreken sloopvergunning Instantie Hoge Raad Datum 09-10-2009 Nummer ECLI:NL:HR:2009:BI3724
Maatstaf van heffing bij overdracht econoom onder voorbehoud stille reserves: WEV Instantie Hoge Raad Datum 09-10-2009 Nummer ECLI:NL:HR:2009:BG9044
Econoom bij leven, juridisch eigendom bij overlijden Instantie Hoge Raad Datum 10-08-2007 Nummer ECLI:NL:HR:2007:AY9435
Hof Amsterdam 09-11-2006, 1107/2006 NOT Instantie Gerechtshof Amsterdam Datum 09-11-2006 Nummer ECLI:NL:GHAMS:2006:AZ2189
Inbreng onroerende zaak in maatschap: aandeel in boekwaarde 50%, in stille reserves 1% Instantie Rechtbank Arnhem Datum 25-09-2006 Nummer ECLI:NL:RBARN:2006:AY9633
HR 02-06-2006, nr. 41086 Instantie Hoge Raad Datum 02-06-2006 Nummer ECLI:NL:HR:2006:AT7227
Maatschap op aandelen valt onder artikel 4 WBR, dus géén econoom Instantie Hoge Raad Datum 15-10-2004 Nummer ECLI:NL:HR:2004:AO3184
Kabelnet is een onroerende zaak Instantie Hoge Raad Datum 06-06-2003 Nummer ECLI:NL:HR:2003:AD3578
Afspraken leiden tot samenstel van rechten en plichten dat een belang in het pand vertegenwoordigd Instantie Gerechtshof 's-Hertogenbosch Datum 22-07-2002 Nummer ECLI:NL:GHSHE:2002:AF0602

Wetsvoorstellen

Titel Dossiernr. Status Samenvatting
Fiscale verzamelwet 2025 Dossiernr. nog niet bekend Status Ter consultatie aangeboden Samenvatting -
Overige fiscale maatregelen 2014 Dossiernr. 33753 Status In werking getreden Samenvatting -

Beleidsbesluiten

Titel Instantie Datum Nummer Samenvatting
Instantie Ministerie van Financiën Datum 23-04-2021 Nummer 2021-64140 Samenvatting Op 23 april 2021 is een nieuw besluit gepubliceerd inzake het belastbare feit in de overdrachtsbelasting. Het besluit vervan…
Instantie Ministerie van Financiën Datum 22-02-2017 Nummer 2017-36415 Samenvatting De Staatssecretaris van Financiën heeft op 22 februari 2017 een nieuw besluit vastgesteld over de maatstaf van heffing…
Instantie Ministerie van Justitie en Veiligheid Datum 14-12-2012 Nummer 329692 Samenvatting
Instantie Ministerie van Financiën Datum 14-09-2010 Nummer DGB2010/3544M Samenvatting
Titel Instantie Datum Nummer Samenvatting
Instantie Ministerie van Financiën Datum 15-10-2015 Nummer BLKB 2015/794M Samenvatting Dit besluit bevat het beleid over het belastbaar feit in de overdrachtbelasting. Het besluit vervangt het besluit van 3 juni…
Instantie Ministerie van Financiën Datum 03-06-2014 Nummer BLKB/2014/194M Samenvatting Op 4 juni 2014 is het besluit ‘Overdrachtsbelasting. Belastbaar feit’ in werking getreden. Het bevat drie nieuwe…
Instantie Ministerie van Financiën Datum 07-03-2013 Nummer BLKB 2013/233M Samenvatting Per 1 januari 2012 zijn de bepalingen rondom vergoedingsvorderingen tussen echtgenoten (art. 1:87 BW) gewijzigd. Deze regeli…
Instantie Ministerie van Financiën Datum 14-12-2011 Nummer BLKB2011/1803M Samenvatting Aandacht wordt besteed aan de fiscale gevolgen van de invoering van de derde tranche.
Instantie Ministerie van Financiën Datum 29-06-2011 Nummer BLKB2011/137M Samenvatting
Instantie Ministerie van Financiën Datum 03-05-2005 Nummer CPP2004/3039M Samenvatting
Instantie Ministerie van Financiën Datum 16-06-2004 Nummer CPP2004/1029M Samenvatting

Literatuur

Titel Auteur(s) Bron
Titel Een vriendelijke doch onpraktische tegemoetkoming voor sleutelverklaringen en andere economische eigendomsverkrijgingen Auteur(s) R.D. de Jong, D. van Laren Bron FBN 2023/34
Titel Economische eigendomsoverdracht en overdrachtsbelasting Auteur(s) A.H. van Huffelen Bron PE Notariaat 2023/12
Titel Van een opstalrecht naar een appartementsrecht Auteur(s) M. Albers Bron FBN 2021/31
Titel Huurkoop van onroerende zaken -Overdrachtsbelasting - Omzetbelasting Auteur(s) P. Berkhuizen, J.C. van Straaten Bron FBN 2017/49
Titel Papieren sloopkogels en 'economische eigendom Auteur(s) M.D.C. Gomes Vale Viga Bron FBN 2016/56
Titel Van oude economen en rechten die voorbijgaan Auteur(s) T.F.H. Reijnen Bron FTV 2015/31
Titel Aanpassing van artikel 2 en 4 WBR: drie keer is scheepsrecht! Auteur(s) A. Rozendal Bron FBN 2013/67
Inhoudsopgave
Overzicht
Wetstructuur
Fiscaal

Tarief erf- en schenkbelasting (art. 24 SW) Erfbelasting bij partners (art. 25 SW) Schenkbelasting bij partners (art. 26 SW) Schenkbelasting afgezonderd particulier vermogen (art. 26a SW) Samenvoeging schenkingen binnen een jaar (art. 27 SW) Schenkingen aan kinderen binnen een jaar (art. 28 SW) Onzekerheid over verwantschap (art. 29 SW) Verwerping en afstand (art. 30 SW) Afstand door bezwaarde (art. 31 SW) Vrijstellingen erfbelasting (art. 32 SW) ANBI en erfbelasting (art. 32 lid 1 onder 3 SW) Omvang vrijstellingen erfbelasting (art. 32 lid 1 onder 4 SW) Verkrijging pensioenregeling en lijfrenten (art. 32 lid 1 onder 5 SW) SBBI en erfbelasting (art. 32 lid 1 onder 8 SW) Steunstichting SBBI en erfbelasting (art. 32 lid 1 onder 9 SW) Vrijstelling erfbelasting voor werknemer erflater (gevolgen testamentair loon, salaire differé en executeursloon) (art. 32 lid 1 onder 10 SW) Vrijstelling erfbelasting voor nog niet vorderbare termijnen van renten, uitkeringen, bezoldigingen en andere inkomsten (art. 32 lid 1 onder 11 SW) Pensioenimputatie (art. 32 lid 2 SW) Definitie lijfrenten (art. 32 lid 4 SW) Vrijstellingen schenkbelasting (art. 33 SW) ANBI en schenkbelasting (art. 33 onder 4 SW) Schenkvrijstelling ouder-kind (art. 33 onder 5 SW) Schenkvrijstelling overige verkrijgers (art. 33 onder 7 SW) Schenkvrijstelling voor onvermogenden (art. 33 onder 8 SW) Vrijstelling bij samenloop schenkbelasting met inkomstenbelasting of vennootschapsbelasting (art. 33 onder 9 SW) Schenking aan een rechtspersoon ter bevordering van werknemersbelangen (art. 33 onder 11 SW) Voldoen aan natuurlijke verbintenis (art. 33 onder 12 SW) SBBI en schenkbelasting (art. 33 onder 13 SW) Steunstichting SBBI en schenkbelasting (art. 33 onder 14 SW) Definitie schenking ten behoeve van eigen woning (art. 33a SW) Samenloop verhoogde schenkvrijstellingen eigen woning (art. 82a SW)

Tarief overdrachtsbelasting (art. 14 WBR) Vrijstelling algemeen (art. 15 WBR) Vrijstelling btw-belaste levering (art. 15.1.a WBR) Vrijstelling bedrijfsoverdracht binnen familiesfeer (art. 15.1.b WBR) Vrijstelling publiekrechtelijke lichamen (art. 15.1.c WBR) Vrijstelling inbreng in personenvennootschap (art. 15.1.e onder 1 WBR) Vrijstelling inbreng in kapitaalvennootschap (art. 15.1.e onder 2 WBR) Vrijstelling verdeling of vereffening (art. 15.1.f WBR) Vrijstelling verdeling gemeenschap samenwoners (art. 15.1.g WBR) Vrijstelling bij fusie, splitsing en interne reorganisatie (art. 15.1.h WBR) Vrijstelling aangebrachte zaken (art. 15.1.i WBR) Vrijstelling voor verkrijging bestemd voor onderwijs (art. 15.1.k WBR) Vrijstelling ruilverkaveling (art. 15.1.l WBR) Vrijstelling bureau beheer landbouwgronden (art. 15.1.m WBR) Woningbouwlichamen (art. 15.1.n WBR) Vrijstelling stedelijke herstructurering (art. 15.1.o WBR) Verkrijging van lichaam ter bevordering van stedelijke herstructurering (art. 15.1.oa WBR) Startersvrijstelling (Art. 15.1.p WBR) Monumentenvrijstelling (vervallen) (art. 15.1.p WBR) Cultuurgrondvrijstelling (art. 15.1.q WBR) Vrijstelling bij herstel in oude toestand (art. 15.1.r WBR) Vrijstelling natuurgrond (art. 15.1.s WBR) Vrijstelling verkoopregulerend beding (Art. 15.1.t WBR) Vrijstelling Staatsbosbeheer (art. 15.1.u WBR) Vrijstelling uitoefenen wilsrecht (art. 15.1.x WBR) Vrijstelling bij verkrijging (kabel)netten (art. 15.1.y WBR) Tijdelijke vrijstelling inbreng van tbs-pand in NV/BV (vervallen) (art. 15.1.z WBR) Anti-ontgaansbepaling (art. 15 lid 4 WBR) Schriftelijke verklaring en onvoorziene omstandigheden (art. 15a WBR)