Kennisbank voor het notariaat
Wetstoelichting

Verscherpt cliëntenonderzoek (art. 8 - 9a Wwft)

Bijgewerkt tot 01-01-2023 Auteur mr. A. (Anja) van Meurs

1 InleidingIn het geval sprake is van een verhoogd risico, moeten extra maatregelen worden getroffen in het kader van het cliëntenonderzoek, afgestemd op het specifieke risico. Wanneer is sprake van een verhoogd risico? Art. 8 lid 1 onderdeel b, lid 3 en lid 5 Wwft alsmede art. 9 Wwft geven op een beperkt aantal punten aan dat sprake is van een ‘verplicht’ verhoogd risico, met daarbij de minimale extra onderzoeksmaatregelen. Zie hierna bij Objectieve indicatoren - verplicht ver…

Verder lezen?

Om dit document te kunnen bekijken, moet u ingelogd zijn.


Inloggen via Legal Intelligence

Geen inloggegevens?

Heeft u nog geen inloggegevens, dan kunt u een abonnement afsluiten.

Bent u werkzaam op het notariële en/of fiscale werkterrein en wilt u het gebruik van Via Juridica ervaren?
Vraag een gratis proefabonnement aan en probeer Via Juridica één maand uit!

Voor (voltijd)studenten is een gratis studentenabonnement beschikbaar.


Gebruikers van Via Juridica

Bekijk alle

Wet- en regelgeving


Artikel 8

  • 1

    Een instelling verricht, in aanvulling op artikel 3, tweede tot en met vierde lid, verscherpt cliëntenonderzoek in ten minste de volgende gevallen:

    • a.

      indien de zakelijke relatie of transactie naar haar aard een hoger risico op witwassen of financieren van terrorisme met zich brengt;

    • b.

      indien de staat waar de cliënt woonachtig of gevestigd is of zijn zetel heeft op grond van artikel 9 van de vierde anti-witwasrichtlijn door de Europese Commissie is aangewezen als staat met een hoger risico op witwassen of financieren van terrorisme.

  • 2

    Een instelling houdt ten minste rekening met de risicofactoren, bedoeld in bijlage III bij de vierde anti-witwasrichtlijn, om vast te stellen of het eerste lid, onderdeel a, van toepassing is.

  • 3

    Een instelling neemt redelijke maatregelen om de achtergrond en het doel van complexe of ongebruikelijk grote transacties, van transacties met een ongebruikelijk patroon of zonder duidelijk economisch of rechtmatig doel te onderzoeken en onderwerpt de gehele zakelijke relatie met de cliënt in dat geval aan een verscherpte controle.

  • 4

    Onverminderd het eerste lid draagt een bank of andere financiële onderneming die een correspondentrelatie aangaat of is aangegaan met een respondentinstelling in een staat die geen lidstaat is en waarbij betalingen worden verricht, er bij het aangaan van de zakelijke relatie zorg voor dat:

    • a.

      zij voldoende informatie over de betrokken respondentinstelling verzamelt om een volledig beeld te krijgen van de aard van haar bedrijfsactiviteiten, en op basis van openbaar beschikbare informatie de reputatie van de respondentinstelling en de kwaliteit van het toezicht dat op de respondentinstelling wordt uitgeoefend beoordeelt;

    • b.

      zij de procedures en maatregelen ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme van de betrokken respondentinstelling beoordeelt;

    • c.

      indien het een nieuwe correspondentrelatie betreft, de beslissing tot het aangaan van die relatie wordt genomen of goedgekeurd door het hoger leidinggevend personeel van de bank of andere financiële onderneming;

    • d.

      de verantwoordelijkheden van de bank of andere financiële onderneming en van de respondentinstelling worden vastgelegd;

    • e.

      de betrokken respondentinstelling de cliënten die rechtstreeks toegang hebben tot transitrekeningen heeft geïdentificeerd, hun identiteit heeft geverifieerd en daarnaast doorlopend toezicht houdt op deze cliënten en dat deze in staat is om haar op verzoek de relevante cliëntgegevens te verstrekken.

  • 5

    In aanvulling op de cliëntenonderzoeksmaatregelen, bedoeld in artikel 3:

    • a.

      beschikt een instelling over passende risicobeheersystemen, waaronder op risico gebaseerde procedures, om te bepalen of de cliënt of de uiteindelijk belanghebbende een politiek prominente persoon is;

    • b.

      past een instelling de volgende maatregelen toe bij het aangaan of voortzetten van een zakelijke relatie met of het verrichten van een transactie voor een politiek prominente persoon:

      • 1°.

        voor het aangaan of voortzetten van deze zakelijke relatie of het verrichten van deze transactie, is de toestemming vereist van een persoon die deel uitmaakt van het hoger leidinggevend personeel;

      • 2°.

        passende maatregelen worden getroffen om de bron van het vermogen en van de middelen die bij deze zakelijke relatie of deze transactie gebruikt worden, vast te stellen;

      • 3°.

        de zakelijke relatie wordt doorlopend aan verscherpte controle onderworpen.

  • 6

    In aanvulling op de cliëntenonderzoeksmaatregelen, bedoeld in artikel 3:

    • a.

      neemt een instelling, uiterlijk bij uitbetaling van de polis of bij gehele of gedeeltelijke overdracht van de polis, redelijke maatregelen om te bepalen of de begunstigde dan wel de uiteindelijk belanghebbende van de begunstigde van een levensverzekering, een politiek prominente persoon is;

    • b.

      past een instelling de volgende maatregelen toe in geval de persoon, bedoeld in onderdeel a, een politiek prominente persoon is:

      • 1°.

        een persoon die deel uitmaakt van het hoger leidinggevend personeel wordt geïnformeerd over de uitbetaling van de polisopbrengsten aan de personen, bedoeld in onderdeel a, voorafgaand aan deze uitbetaling;

      • 2°.

        de gehele zakelijke relatie met de polishouder wordt aan verscherpte controle onderworpen.

  • 7

    Indien de cliënt of de uiteindelijk belanghebbende niet langer een prominente publieke functie bekleedt, past de instelling passende risicogebaseerde maatregelen zo lang als nodig, doch ten minste gedurende 12 maanden toe, totdat deze persoon niet langer het hoger risico met zich brengt dat hoort bij politiek prominente personen.

  • 8

    De maatregelen, bedoeld in het vijfde tot en met het zevende lid, zijn van overeenkomstige toepassing op familieleden van politiek prominente personen en personen bekend als naaste geassocieerden van politiek prominente personen.

  • 9

    Indien de cliënt of de uiteindelijk belanghebbende gedurende de zakelijke relatie een politiek prominente persoon wordt of blijkt te zijn, voldoet de instelling onverwijld nadat hiervan is gebleken aan het vijfde lid, het zesde lid, onderdeel b, en het zevende en achtste lid.

  • 10

    Indien een cliënt een bijkantoor of meerderheidsdochteronderneming met zetel of vestiging in een staat als bedoeld in het eerste lid is van een in een lidstaat gevestigde instelling, en het betreffende bijkantoor of de betreffende meerderheidsdochteronderneming volledig voldoet aan de voor de groep geldende gedragslijnen en procedures overeenkomstig artikel 2f, tweede lid, kan in plaats van een verscherpt cliëntenonderzoek, cliëntenonderzoek worden verricht dat is afgestemd op de risico’s op witwassen of financieren van terrorisme die met deze cliënt gepaard gaan.

  • 11

    Een instelling neemt redelijke maatregelen om ervoor te zorgen dat de gegevens, die ingevolge het derde tot en met zesde, achtste en tiende lid zijn verzameld, actueel gehouden worden.


Artikel 9

  • 1

    Onverminderd artikel 8, eerste lid, verricht een instelling met betrekking tot transacties, zakelijke relaties en correspondentbankrelaties gerelateerd aan staten die op grond van artikel 9 van de vierde anti-witwasrichtlijn in gedelegeerde handelingen van de Europese Commissie zijn aangewezen als staten met een hoger risico op witwassen of financieren van terrorisme de volgende verscherpte onderzoeksmaatregelen:

    • a.

      verzamelen van aanvullende informatie over die cliënten en uiteindelijk belanghebbenden;

    • b.

      verzamelen van aanvullende informatie met betrekking tot het doel en de aard van die zakelijke relatie;

    • c.

      verzamelen van informatie over de herkomst van de fondsen die bij die zakelijke relatie of transactie gebruikt worden en de bron van het vermogen van die cliënten en van die uiteindelijk belanghebbenden;

    • d.

      verzamelen van informatie over de achtergrond van en beweegredenen voor de voorgenomen of verrichte transacties van die cliënten;

    • e.

      verkrijgen van goedkeuring van het hoger leidinggevend personeel voor het aangaan of voortzetten van die zakelijke relatie;

    • f.

      verrichten van verscherpte controle op die zakelijke relatie met en de transacties van die cliënten, door het aantal controles en de frequentie van actualiseringen van gegevens over die cliënten en die uiteindelijk belanghebbenden te verhogen en door transactiepatronen te selecteren die nader onderzocht moeten worden.

  • 2

    In aanvulling op het eerste lid kan bij ministeriële regeling worden bepaald dat een instelling tevens één of meer van de volgende aanvullende risicobeperkende maatregelen toepast met betrekking tot cliënten die transacties uitvoeren die verband houden met staten als bedoeld in het eerste lid:

    • a.

      toepassen van aanvullende elementen van verscherpt cliëntenonderzoek;

    • b.

      invoeren van verscherpte meldmechanismen of het systematisch melden van financiële transacties;

    • c.

      beperken van die transacties, zakelijke relaties of correspondentbankrelaties;

    • d.

      niet uitvoeren van die transacties en beëindiging van die zakelijke relaties en correspondentbankrelaties;

    • e.

      overige bij algemene maatregel van bestuur aan te wijzen maatregelen.

  • 3

    In aanvulling op het eerste lid, kunnen bij ministeriële regeling ten aanzien van de in het eerste lid aangewezen staten tevens één of meer van de volgende maatregelen worden bepaald:

    • a.

      vestigingsverbod voor dochterondernemingen of bijkantoren van instellingen afkomstig uit die staten;

    • b.

      vestigingsverbod voor dochterondernemingen of bijkantoren van instellingen in die staten;

    • c.

      uitvoeren van verscherpte controle op of toepassen van verscherpte eisen aan de uitvoering van een externe audit voor in die staten gevestigde dochterondernemingen of bijkantoren door een instelling;

    • d.

      toepassen van hogere eisen aan de uitvoering van een externe audit voor groepen ten aanzien van in die staten gevestigde dochterondernemingen of bijkantoren door een instelling;

    • e.

      herzien, wijzigen of beëindigen van zakelijke relaties en correspondentrelaties in die staten door banken en andere financiële ondernemingen;

    • f.

      overige bij algemene maatregel van bestuur aan te wijzen maatregelen.

  • 4

    In de regeling bedoeld in het tweede en derde lid, kan worden bepaald dat bij die regeling aangewezen instellingen één of meer van de maatregelen genoemd in het tweede en derde lid verrichten. Daarbij kan onderscheid worden gemaakt naar categorie instelling.


Artikel 9a

Onze Minister van Financiën en Onze Minister van Justitie en Veiligheid gezamenlijk stellen een lijst met de functies vast die in Nederland kwalificeren als prominente publieke functies. Deze lijst wordt actueel gehouden.


Kennisdossiers

Titel Categorie
Titel Cliëntenonderzoek Categorie Wwft
Titel Verhoogd risico en extra maatregelen Categorie Wwft
Titel PEP-onderzoek Categorie Wwft

Rechtspraak

Titel Instantie Datum Nummer
BFT-boete administratiekantoor vanwege Wwft-overtredingen Instantie Rechtbank Rotterdam Datum 14-08-2024 Nummer ECLI:NL:RBROT:2024:8190
Notaris berispt vanwege niet voldoen poortwachtersrol bij overdracht woning Instantie Kamer voor het notariaat Den Haag Datum 12-06-2024 Nummer ECLI:NL:TNORDHA:2024:9
Notaris berispt vanwege onvoldoende vervullen van poortwachtersrol en zorgen over inrichting notariskantoor Instantie Kamer voor het notariaat Arnhem-Leeuwarden Datum 04-12-2023 Nummer ECLI:NL:TNORARL:2023:55
Waarschuwing voor notaris en kandidaat-notaris die risicosignalen bij aandelenoverdrachten hebben genegeerd Instantie Kamer voor het notariaat Den Bosch Datum 19-09-2022 Nummer ECLI:NL:TNORSHE:2022:31
Tuchtrechtelijke maatregelen voor kandidaat-notaris en notaris vanwege negeren Wwft-risicosignalen bij aandelenoverdrachten Instantie Kamer voor het notariaat Den Haag Datum 15-07-2022 Nummer ECLI:NL:TNORDHA:2022:14
Notaris heeft cliëntenonderzoek onvoldoende vastgelegd in dossier Instantie Kamer voor het notariaat Amsterdam Datum 10-03-2022 Nummer ECLI:NL:TNORAMS:2022:8
Notaris handelt in strijd met de Beleidsregel integere beroepsuitoefening en heeft zijn poortwachtersrol onvoldoende vervuld Instantie Kamer voor het notariaat Den Bosch Datum 20-09-2021 Nummer ECLI:NL:TNORSHE:2021:23
Wwft-boete voor notaris gematigd: verschil koopsom en WOZ-waarde in casu geen verhoogd risico Instantie College van Beroep voor het bedrijfsleven Datum 27-07-2021 Nummer ECLI:NL:CBB:2021:793
Ernstige normschending voor notaris en kandidaat-notaris die onvoldoende cliëntenonderzoek hebben verricht en dit gebrekkig hebben vastgelegd Instantie Kamer voor het notariaat Amsterdam Datum 09-02-2021 Nummer ECLI:NL:TNORAMS:2021:4
Onvoldoende onderzoek bij aandelentransacties en oprichting Stichting-BV-structuren Instantie Kamer voor het notariaat Arnhem-Leeuwarden Datum 18-11-2020 Nummer ECLI:NL:TNORARL:2020:31
Oud-notaris berispt wegens onvoldoende zorgvuldigheid bij aandelenoverdracht en schending eisen Wna Instantie Kamer voor het notariaat Arnhem-Leeuwarden Datum 20-03-2019 Nummer ECLI:NL:TNORARL:2019:16
Notaris heeft bij cliëntenonderzoek teveel gesteund op informatie van derden; onvoldoende rekenschap van eigen verantwoordelijkheid Instantie Kamer voor het notariaat Arnhem-Leeuwarden Datum 22-03-2016 Nummer ECLI:NL:TNORARL:2016:11

Wetsvoorstellen

Titel Dossiernr. Status Samenvatting
Wet plan van aanpak witwassen Dossiernr. 36228 Status Aangenomen door de Tweede Kamer Samenvatting -
Implementatiewet wijziging vierde anti-witwasrichtlijn Dossiernr. 35245 Status In werking getreden Samenvatting -

Literatuur

Titel Auteur(s) Bron
Titel De poortwachtersfunctie van de notaris nader bekeken Auteur(s) J. van der Weele Bron PE Notariaat 2024/4

Praktisch

Titel Bron Type Categorie
Overzicht geografische risico's per land Bron Databank Wwft Type Wwft Categorie Stroomschema’s en visuals
Overzicht branches met verhoogd risico (pictogrammen) Bron Databank Wwft Type Wwft Categorie Stroomschema’s en visuals
Stroomschema hoofdlijnen cliëntenonderzoek Bron Databank Wwft Type Wwft Categorie Stroomschema’s en visuals
Stroomschema onderzoek herkomst middelen Bron Databank Wwft Type Wwft Categorie Stroomschema’s en visuals
Inhoudsopgave
Overzicht
Wetstructuur
Wwft