Kennisbank voor het notariaat
Wetstoelichting

Huwelijksvermogensrecht internationaal (art. 10:27 - 10:59 BW)

Bijgewerkt tot 28-11-2023 Auteur mr. B.F.P. (Brigitte) Lhoëst

1 InleidingHet internationaal huwelijksvermogensrecht geeft bij huwelijken met internationale aspecten, de verwijzingsregels aan de hand waarvan kan worden vastgesteld welk recht het huwelijksvermogensregime van de echtgenoten beheerst. Vanuit Nederlandse optiek is sprake van een internationale component wanneer:een echtgenoot een buitenlandse (niet-Nederlandse) nationaliteit heeft;een echtgenoot niet in Nederland woonachtig is; ofvermogen in het buitenland gelegen is.In dergelijke gevallen die…

Verder lezen?

Om dit document te kunnen bekijken, moet u ingelogd zijn.

Geen inloggegevens?

Heeft u nog geen inloggegevens, dan kunt u een abonnement afsluiten.

Bent u werkzaam op het notariële en/of fiscale werkterrein en wilt u het gebruik van Via Juridica ervaren?
Vraag een gratis proefabonnement aan en probeer Via Juridica één maand uit!

Voor (voltijd)studenten is een gratis studentenabonnement beschikbaar.


Gebruikers van Via Juridica

Bekijk alle

Wet- en regelgeving


Artikel 27

Deze afdeling geeft uitvoering aan het op 14 maart 1978 te ’s-Gravenhage tot stand gekomen Verdrag inzake de voltrekking en de erkenning van de geldigheid van huwelijken (Trb. 1987, 137). Zij is van toepassing op de huwelijksvoltrekking in Nederland indien, in verband met de nationaliteit of de woonplaats van de aanstaande echtgenoten, met betrekking tot de vraag welk recht de vereisten tot het aangaan van het huwelijk beheerst een keuze moet worden gedaan, alsmede op de erkenning in Nederland van in het buitenland voltrokken huwelijken. Zij is niet van toepassing op de bevoegdheid van de ambtenaar van de burgerlijke stand.


Artikel 28

Het huwelijk wordt voltrokken indien ieder der aanstaande echtgenoten voldoet aan de vereisten tot het aangaan van een huwelijk van het Nederlandse recht.


Artikel 29 [Vervallen per 05-12-2015]

[Vervallen]


Artikel 30

Wat de vorm betreft kan een huwelijk in Nederland slechts worden voltrokken ten overstaan van de ambtenaar van de burgerlijke stand met inachtneming van het Nederlandse recht, behoudens de bevoegdheid van buitenlandse diplomatieke en consulaire ambtenaren om, in overeenstemming met de voorschriften van het recht van de door hen vertegenwoordigde staat, aan de voltrekking van huwelijken mede te werken indien geen der partijen uitsluitend of mede de Nederlandse nationaliteit bezit.


Artikel 31

  • 1

    Een buiten Nederland gesloten huwelijk dat ingevolge het recht van de staat waar de huwelijksvoltrekking plaatsvond rechtsgeldig is of nadien rechtsgeldig is geworden, wordt als zodanig erkend.

  • 2

    Een buiten Nederland ten overstaan van een diplomatieke of consulaire ambtenaar voltrokken huwelijk dat voldoet aan de vereisten van het recht van de staat die die ambtenaar vertegenwoordigt, wordt als rechtsgeldig erkend tenzij die voltrekking in de staat waar zij plaatsvond niet was toegestaan.

  • 3

    Voor de toepassing van de leden 1 en 2 worden onder recht mede begrepen de regels van internationaal privaatrecht.

  • 4

    Een huwelijk wordt vermoed rechtsgeldig te zijn, indien een huwelijksverklaring is afgegeven door een bevoegde autoriteit.


Artikel 32

Ongeacht artikel 31 van dit Boek wordt aan een buiten Nederland gesloten huwelijk erkenning onthouden, indien deze erkenning kennelijk onverenigbaar is met de openbare orde en in ieder geval indien een der echtgenoten op het tijdstip van de sluiting van dat huwelijk:

  • a.

    reeds gehuwd was of een geregistreerd partnerschap had gesloten met een persoon die de Nederlandse nationaliteit bezat of zelf de Nederlandse nationaliteit bezat of in Nederland zijn gewone verblijfplaats had, tenzij het eerder gesloten huwelijk of geregistreerd partnerschap is ontbonden of nietig verklaard;

  • b.

    aan de andere echtgenoot in rechte lijn verwant was of de broer of zuster van die echtgenoot was, hetzij door bloedverwantschap, hetzij door adoptie, tenzij deze familierechtelijke betrekking later is verbroken vanwege het ontbreken van biologische verwantschap of herroeping van de adoptie;

  • c.

    niet de leeftijd van achttien jaar had bereikt, tenzij de echtgenoten op het moment dat erkenning van het huwelijk gevraagd wordt beiden de leeftijd van achttien jaar hebben bereikt;

  • d.

    geestelijk niet in staat was zijn toestemming te geven, tenzij deze daartoe wel in staat is op het moment dat de erkenning van het huwelijk gevraagd wordt en uitdrukkelijk met de erkenning van het huwelijk instemt; of

  • e.

    niet vrijelijk zijn toestemming tot het huwelijk had gegeven, tenzij deze uitdrukkelijk met de erkenning van het huwelijk instemt.


Artikel 33

De artikelen 31 en 32 van dit Boek zijn van toepassing ongeacht of over de erkenning van de rechtsgeldigheid van een huwelijk als hoofdvraag, dan wel als voorvraag in verband met een andere vraag wordt beslist.


Artikel 34

  • 1

    Deze afdeling is niet van toepassing op de erkenning van de geldigheid van huwelijken die zijn voltrokken voor 1 januari 1990.

  • 2

    Huwelijken die na 1 januari 1990 en voor 15 januari 1999 ten overstaan van buitenlandse diplomatieke en consulaire ambtenaren in overeenstemming met het recht van de door hen vertegenwoordigde staat zijn voltrokken worden, onverminderd artikel 6 van dit Boek, als geldig aangemerkt indien de ene partij uitsluitend of mede de Nederlandse nationaliteit bezit en de andere partij uitsluitend of mede de nationaliteit van de door de diplomatieke of consulaire ambtenaar vertegenwoordigde staat.

  • 3

    Artikel 30 van dit Boek is van toepassing op huwelijken die na 15 januari 1999 ten overstaan van buitenlandse diplomatieke en consulaire ambtenaren zijn voltrokken.


Artikel 35

  • 1

    De persoonlijke rechtsbetrekkingen tussen de echtgenoten onderling die niet worden begrepen onder de Verordening (EU) nr. 2016/1103, worden beheerst door het recht dat de echtgenoten voor of tijdens het huwelijk, al dan niet met wijziging van een eerdere aanwijzing, hebben aangewezen.

  • 2

    De echtgenoten kunnen slechts een van de volgende rechtsstelsels aanwijzen:

    • a.

      het recht van de staat van een gemeenschappelijke nationaliteit van de echtgenoten, of

    • b.

      het recht van de staat waar zij elk hun gewone verblijfplaats hebben.

  • 3

    Een aanwijzing als bedoeld in dit artikel is, wat de vorm betreft, geldig indien de vormvoorschriften voor de aanwijzing van het recht dat toepasselijk is op het huwelijksvermogensregime van de echtgenoten in acht zijn genomen.


Artikel 36

Bij gebreke van een aanwijzing van het toepasselijke recht worden de persoonlijke rechtsbetrekkingen tussen de echtgenoten onderling die niet worden begrepen onder de Verordening (EU) nr. 2016/1103 beheerst:

  • a.

    door het recht van de staat van de gemeenschappelijke nationaliteit van de echtgenoten, of bij gebreke daarvan

  • b.

    door het recht van de staat waar zij elk hun gewone verblijfplaats hebben, of bij gebreke daarvan

  • c.

    door het recht van de staat waarmee zij, alle omstandigheden in aanmerking genomen, het nauwst zijn verbonden.


Artikel 37

Indien de echtgenoten een nationaliteit gemeenschappelijk hebben, geldt voor de toepassing van artikel 36 van dit Boek als hun gemeenschappelijke nationale recht het recht van die nationaliteit, ongeacht of zij beiden of een hunner nog een andere nationaliteit bezitten. Bezitten de echtgenoten meer dan een gemeenschappelijke nationaliteit, dan worden zij geacht geen gemeenschappelijke nationaliteit te bezitten.


Artikel 38

Indien een aanwijzing als bedoeld in artikel 35 van dit Boek of een wijziging in de in artikel 36 van dit Boek genoemde omstandigheden leidt tot toepasselijkheid van een ander recht dan het voorheen toepasselijke, is dat andere recht toepasselijk vanaf het tijdstip van die aanwijzing of wijziging.


Artikel 39 [Vervallen per 29-01-2019]

[Vervallen]


Artikel 40 [Vervallen per 29-01-2019]

[Vervallen]


Artikel 41 [Vervallen per 29-01-2019]

[Vervallen]


Artikel 42

  • 1

    In deze afdeling wordt onder de Verordening (EU) nr. 2016/1103 verstaan: de Verordening (EU) nr. 2016/1103 van de Raad van 24 juni 2016 tot uitvoering van de nauwere samenwerking op het gebied van de bevoegdheid, het toepasselijke recht en de erkenning en tenuitvoerlegging van beslissingen op het gebied van huwelijksvermogensstelsels

  • 2

    In aanvulling op de Verordening (EU) nr. 2016/1103 zijn de bepalingen van deze afdeling van toepassing.


Artikel 43 [Vervallen per 29-01-2019]

[Vervallen]


Artikel 44 [Vervallen per 29-01-2019]

[Vervallen]


Artikel 45

Een echtgenoot wiens huwelijksvermogensregime wordt beheerst door vreemd recht kan in het in artikel 116 van Boek 1 bedoelde register een notariële akte doen inschrijven, inhoudende een verklaring dat het huwelijksvermogensregime wordt beheerst door dat recht.


Artikel 46 [Vervallen per 29-01-2019]

[Vervallen]


Artikel 47

Heeft een der echtgenoten door de toepassing op een buitenslands gelegen vermogensbestanddeel van een krachtens het internationaal privaatrecht van het land van ligging aangewezen recht een voordeel genoten dat hem niet zou zijn toegekomen indien het op grond van de Verordening (EU) nr. 2016/1103 aangewezen recht zou zijn toegepast, dan kan de andere echtgenoot daarvan verrekening of vergoeding vorderen bij de in verband met de beëindiging of wijziging van het huwelijksvermogensregime plaatsvindende afrekening.


Artikel 48 [Vervallen per 29-01-2019]

[Vervallen]


Artikel 50 [Vervallen per 29-01-2019]

[Vervallen]


Artikel 51

  • 1

    Of een echtgenoot bij echtscheiding of scheiding van tafel en bed recht heeft op een gedeelte van de door de andere echtgenoot opgebouwde pensioenrechten, wordt beheerst door het recht dat van toepassing is op het huwelijksvermogensregime van de echtgenoten, behoudens artikel 1 lid 7 van de Wet verevening pensioenrechten bij scheiding.

  • 2

    Het voorgaande lid is van toepassing op de verevening van pensioenrechten van echtgenoten die na 1 maart 2001 van tafel en bed zijn gescheiden of wier huwelijk na 1 maart 2001 is ontbonden.


Artikel 52 [Vervallen per 29-01-2019]

[Vervallen]


Artikel 53

Een aanwijzing door de echtgenoten van het op hun huwelijksvermogensregime toepasselijke recht, of de wijziging van een zodanige aanwijzing, welke is geschied voor 1 september 1992, kan niet als ongeldig worden beschouwd op de enkele grond dat de wet een zodanige aanwijzing toen niet regelde. Dit geldt niet voor de gevallen dat op het huwelijksvermogensregime de bepalingen van het op 17 juli 1905 te ’s-Gravenhage tot stand gekomen Verdrag betreffende de wetsconflicten met betrekking tot de gevolgen van het huwelijk ten opzichte van de rechten en verplichtingen der echtgenoten in hun persoonlijke betrekkingen en ten opzichte van hun goederen (Stb. 1912, 285) toepasselijk waren en de aanwijzing geschiedde voor 23 augustus 1977.


Artikel 54

Deze afdeling geeft mede uitvoering aan:

  • a.

    het op 1 juni 1970 te ’s-Gravenhage tot stand gekomen Verdrag inzake de erkenning van echtscheidingen en scheidingen van tafel en bed (Trb. 1979, 131); en

  • b.

    het op 8 september 1967 te Luxemburg tot stand gekomen Verdrag inzake de erkenning van beslissingen betreffende de huwelijksband (Trb. 1979, 130).


Artikel 55

Ontbinding van het huwelijk en scheiding van tafel en bed kunnen in Nederland uitsluitend worden uitgesproken door de Nederlandse rechter.


Artikel 56

  • 1

    Of ontbinding van het huwelijk of scheiding van tafel en bed kan worden uitgesproken en op welke gronden, wordt bepaald door het Nederlandse recht.

  • 2

    In afwijking van lid 1 wordt het recht van de staat van een gemeenschappelijke vreemde nationaliteit van de echtgenoten toegepast indien in het geding:

    • a.

      door de echtgenoten gezamenlijk een keuze voor dit recht is gedaan of een dergelijke keuze van een van de echtgenoten onweersproken is gebleven; of

    • b.

      door een van de echtgenoten een keuze voor dit recht is gedaan en beide echtgenoten een werkelijke maatschappelijke band met het land van die gemeenschappelijke nationaliteit hebben.

  • 3

    Een rechtskeuze als bedoeld in het vorige lid moet uitdrukkelijk zijn gedaan of anderszins voldoende duidelijk blijken uit de in het verzoekschrift of het verweerschrift gebruikte bewoordingen.


Artikel 57

  • 1

    Een in het buitenland na een behoorlijke rechtspleging verkregen ontbinding van het huwelijk of scheiding van tafel en bed wordt in Nederland erkend, indien zij is tot stand gekomen door de beslissing van een rechter of andere autoriteit en indien aan die rechter of andere autoriteit daartoe rechtsmacht toekwam.

  • 2

    Een in het buitenland verkregen ontbinding van het huwelijk of scheiding van tafel en bed die niet voldoet aan één of meer van de in lid 1 gestelde voorwaarden wordt nochtans in Nederland erkend, indien duidelijk blijkt dat de wederpartij hetzij tijdens de buitenlandse procedure uitdrukkelijk of stilzwijgend met die ontbinding of scheiding van tafel en bed heeft ingestemd, dan wel na afloop van de procedure in de uitspraak heeft berust.


Artikel 58

Een ontbinding van het huwelijk in het buitenland die uitsluitend door een eenzijdige verklaring van een der echtgenoten is tot stand gekomen, wordt erkend indien:

  • a.

    de ontbinding in deze vorm overeenstemt met een nationaal recht van de echtgenoot, die het huwelijk eenzijdig heeft ontbonden;

  • b.

    de ontbinding in de staat waar zij geschiedde rechtsgevolg heeft; en

  • c.

    duidelijk blijkt dat de andere echtgenoot uitdrukkelijk of stilzwijgend met de ontbinding heeft ingestemd dan wel daarin heeft berust.


Artikel 59

Ongeacht de artikelen 57 en 58 van dit Boek wordt aan een in het buitenland tot stand gekomen ontbinding van het huwelijk erkenning onthouden indien deze erkenning kennelijk onverenigbaar is met de openbare orde.


Kennisdossiers

Titel Categorie
Titel Internationaal familierecht Categorie Familierecht (overig)

Rechtspraak

Titel Instantie Datum Nummer
Geen terugwerkende kracht rechtskeuze, omdat partijen dat niet hadden bedoeld Instantie Gerechtshof 's-Hertogenbosch Datum 19-10-2023 Nummer ECLI:NL:GHSHE:2023:3455
Terugwerkende kracht rechtskeuze gold beperkt vanwege dwaling Instantie Gerechtshof 's-Hertogenbosch Datum 19-10-2023 Nummer ECLI:NL:GHSHE:2023:3455
Art. 10:40 (oud) BW van toepassing verklaard op huwelijk dat was voltrokken vóór 1992 Instantie Hoge Raad Datum 22-09-2023 Nummer ECLI:NL:HR:2023:1290
Ongeldige rechtskeuze Engels recht Instantie Rechtbank Midden-Nederland Datum 22-01-2021 Nummer ECLI:NL:RBMNE:2021:138
Turks recht beheerst huwelijksvermogensregime op grond van Haags Huwelijksvermogensverdrag 1978 Instantie Gerechtshof Den Haag Datum 31-10-2018 Nummer ECLI:NL:GHDHA:2018:2880
Automatische wisseling van Turks recht naar Nederlands recht op grond van HHV 1978 Instantie Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden Datum 27-09-2018 Nummer ECLI:NL:GHARL:2018:8667
Een op een buitenlandse huwelijksakte vermelde regimekeuze voldoet niet aan vormvereisten voor afwijken van wettelijk stelsel van gemeenschap van goederen Instantie Rechtbank Overijssel Datum 29-05-2018 Nummer ECLI:NL:RBOVE:2018:2406
Regeling omtrent uitsluitingsclausule volgens Hof in strijd met EVRM Instantie Gerechtshof 's-Hertogenbosch Datum 09-11-2017 Nummer ECLI:NL:GHSHE:2017:4807
Geen erkenning Marokkaans huwelijk vanwege huwelijksdwang Instantie Gerechtshof Amsterdam Datum 19-04-2016 Nummer ECLI:NL:GHAMS:2016:1507
Wegens onbekendheid met Nederlands huwelijksvermogensrecht geen verdeling bij helfte Instantie Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden Datum 26-03-2015 Nummer ECLI:NL:GHARL:2015:2233
Redelijkheid en billijkheid verhindert dat buitenlandse nalatenschap in algehele gemeenschap van goederen valt Instantie Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden Datum 17-03-2015 Nummer ECLI:NL:GHARL:2015:1954
Hoofdregel van boedelmenging geldt in casu niet bij Russische erflater Instantie Gerechtshof Den Haag Datum 28-05-2014 Nummer ECLI:NL:GHDHA:2014:2747
Ook voor huwelijk tussen twee vrouwen geldt het Haags Huwelijksvermogensverdrag 1978 Instantie Gerechtshof Den Haag Datum 28-05-2014 Nummer ECLI:NL:GHDHA:2014:1975
Rechtskeuze voor Italiaans recht geldig? Instantie Hoge Raad Datum 29-03-2013 Nummer ECLI:NL:HR:2013:BY4352

Wetsvoorstellen

Titel Dossiernr. Status Samenvatting
Wetsvoorstel tegengaan huwelijkse gevangenschap Dossiernr. 35348 Status In werking getreden Samenvatting -
Uitvoeringswet Verordening huwelijksvermogensstelsels en Verordening vermogensrechtelijke gevolgen geregistreerde partnerschappen Dossiernr. 34795 Status In werking getreden Samenvatting -
Wetsvoorstel tegengaan huwelijksdwang Dossiernr. 33488 Status In werking getreden Samenvatting -
Boek 10 BW (IPR)- Vaststellings- en invoeringswet Boek 10 BW Dossiernr. 32137 Status In werking getreden Samenvatting -

Literatuur

Titel Auteur(s) Bron
Titel IPR? Kom maar op! Auteur(s) D.E.M. Lauran & M.G. Hees Bron Tijdschrift Erfrecht 2023/6
Titel Ontwikkelingen IPR-huwelijksvermogensrecht (2018-2023) Auteur(s) P. Vlas, M. Zilinsky Bron WPNR 2023/7428
Titel Wat moet de notaris weten van het nieuwe Brussel IIter? Auteur(s) S.H. Heijning Bron JBN 2023/15
Titel Derdenwerking in het ipr huwelijksvermogensrecht - een noodzakelijk voorstel tot aanpassing van art. 10:45 BW Auteur(s) S.H. Heijning Bron WPNR 2020/7292
Titel Huwelijken in internationaal perspectief vanaf 29 januari 2019 Auteur(s) T.C. Hoogwout Bron VFP 2018/94
Titel Binnen zes maanden na de huwelijkssluiting? Auteur(s) F. Ibili Bron WPNR 2019/7256
Titel De Huwelijksvermogensverordening: welke staat heeft rechtsmacht bij geschillen inzake het huwelijksvermogensrecht? Auteur(s) B.F.P. Lhoëst Bron Estate Planner Digitaal 2018/1
Titel Hoe werkt art. 10:45/46 BW voor in 2018 ontstane beperkte gemeenschappen? Auteur(s) B.E. Reinhartz Bron JBN 2018/51
Titel Themanummer Nieuw IPR-relatie-vermogensrecht Bron WPNR 2018/7216
Titel Derdenwerking in het ipr huwelijksvermogensrecht nu en straks Auteur(s) S.H. Heijning Bron WPNR 2017/7153
Titel Zijn wij nou getrouwd of niet? – De erkenning van buitenlandse huwelijken en echtscheidingen in Nederland (deel II) Auteur(s) I. Curry-Sumner Bron FTV 2016/34
Titel De Europese Huwelijksvermogensrechtverordening; toepasselijk recht en rechtskeuzemogelijkheden Auteur(s) B.F.P. Lhoëst Bron Estate Planner Digitaal 2016/14
Titel Uitbrengen rechtskeuze blijft nodig! Auteur(s) C.H. Baas Bron FTV 2016/53
Titel Zijn wij nou getrouwd of niet? – De erkenning van buitenlandse huwelijken en echtscheidingen in Nederland (deel I) Auteur(s) I. Curry-Sumner Bron FTV 2016/12
Titel Internationale estate planning en de Verordening Huwelijksvermogensstelsels 2016 Auteur(s) M.H. ten Wolde Bron FTV 2016/32
Titel De ‘vreemd recht’-verklaring; (ten onrechte) een vreemde eend in de notariële bijt Auteur(s) P. Blokland Bron JBN 2016/17
Titel De Verordening huwelijksvermogensstelsels 2016. Belangrijke wijzigingen voor de echtscheidingspraktijk Auteur(s) M.H. ten Wolde Bron EB 2016/75
Titel Nieuw Europees internationaal huwelijksvermogensrecht - een estate-planningsvriendelijke verordening? Auteur(s) M.H. ten Wolde Bron FTV 2011/21
Titel De Europese verordening partnerschapsvermogensrecht, een waardevolle verordening? Auteur(s) M.H. ten Wolde Bron FTV 2011/38
Titel Casusboekje Conferentie van NBF over de Europese Verordeningen Huwelijks- en partnerschapsvermogensrecht
Titel Handboek vermogensstelsels bij geregistreerde partnerschappen met een internationaal element Bron NotarisNet

Praktisch

Titel Bron Type Categorie
IPR: Toetsing van het toepasselijke huwelijksvermogensrecht Bron - Type Internationaal privaatrecht Categorie Stroomschema’s en visuals
Europees e-justitieportaal Bron Europese Unie Type Internationaal Categorie Verwijzingen voor de notaris
Europees Notarieel Netwerk Bron CNUE Type Internationaal Categorie Verwijzingen voor de notaris
Koppels in Europa Bron CNEU Type Internationaal Categorie Verwijzingen voor de notaris
Inhoudsopgave
Overzicht
Wetstructuur
Civiel