Kennisbank voor het notariaat
Wetstoelichting

De executeur (art. 4:142 - 4:148 BW)

Bijgewerkt tot 28-03-2024 Auteur De redactie

1 InleidingDe executeur is de vertrouwenspersoon van de erflater. Anders dan de letterlijke tekst van art. 4:145 lid 2 BW doet vermoeden, vertegenwoordigt de executeur niet de erfgenamen, maar de erflater, aldus B.M.E.M. Schols in zijn dissertatie 'Executele'. De gevolgen daarvan worden vervolgens aan de erfgenamen toegerekend.De kracht van de executele zit in het gegeven dat bij de afwikkeling van de nalatenschap de macht wordt geconcentreerd in handen van de vertrouwenspersoon van…

Verder lezen?

Om dit document te kunnen bekijken, moet u ingelogd zijn.

Geen inloggegevens?

Heeft u nog geen inloggegevens, dan kunt u een abonnement afsluiten.

Bent u werkzaam op het notariële en/of fiscale werkterrein en wilt u het gebruik van Via Juridica ervaren?
Vraag een gratis proefabonnement aan en probeer Via Juridica één maand uit!

Voor (voltijd)studenten is een gratis studentenabonnement beschikbaar.


Gebruikers van Via Juridica

Bekijk alle

Wet- en regelgeving


Artikel 142

  • 1

    Een erflater kan bij uiterste wilsbeschikking een of meer executeurs benoemen. Hij kan aan een executeur de bevoegdheid toekennen een of meer andere executeurs aan zich toe te voegen of in zijn plaats te stellen; hij kan ook beschikken dat wanneer een benoemde executeur komt te ontbreken, de kantonrechter bevoegd is op verzoek van een belanghebbende een vervanger te benoemen.

  • 2

    Zijn er twee of meer executeurs, dan kan, tenzij de erflater anders heeft beschikt, ieder van hen alle werkzaamheden alleen verrichten.

  • 3

    Bij verschil van mening tussen de executeurs beslist op verzoek van een van hen de kantonrechter. Deze kan een verdeling van de werkzaamheden of van het hun toekomende loon vaststellen.


Artikel 143

  • 1

    Men wordt executeur door aanvaarding van zijn benoeming na het overlijden van de erflater. De kantonrechter kan op verzoek van een belanghebbende een termijn stellen, na afloop waarvan de benoeming niet meer kan worden aanvaard.

  • 2

    Handelingsonbekwamen, zij van wie één of meer goederen onder een bewind als bedoeld in titel 19 van Boek 1 zijn gesteld, en zij die in staat van faillissement verkeren of ten aanzien van wie de schuldsaneringsregeling natuurlijke personen van toepassing is verklaard, kunnen niet executeur worden.


Artikel 144

  • 1

    Onverminderd de testamentaire lasten die de erflater aan de executeur mocht hebben opgelegd, heeft deze, voor zover de erflater niet anders heeft beschikt, tot taak de goederen der nalatenschap te beheren en de schulden der nalatenschap te voldoen, die tijdens zijn beheer uit die goederen behoren te worden voldaan.

  • 2

    Tenzij bij uiterste wil anders is geregeld, komt de executeur, of als er meer dan een executeur is, hun tezamen, een ten honderd van de waarde van het vermogen van de erflater op diens sterfdag toe.

  • 3

    Artikel 159 leden 2 en 3 is van overeenkomstige toepassing.


Artikel 145

  • 1

    Is een executeur benoemd, die tot taak heeft goederen der nalatenschap te beheren, dan kunnen de erfgenamen, tenzij hij zijn benoeming niet aanvaardt, niet zonder zijn medewerking of machtiging van de kantonrechter over die goederen of hun aandeel daarin beschikken, voordat zijn bevoegdheid tot beheer is geëindigd.

  • 2

    Gedurende zijn beheer vertegenwoordigt hij bij de vervulling van zijn taak de erfgenamen in en buiten rechte.


Artikel 147

  • 1

    De executeur is bevoegd door hem beheerde goederen te gelde te maken, voor zover dit nodig is voor de tot zijn taak behorende voldoening van schulden der nalatenschap en de nakoming der hem opgelegde lasten.

  • 2

    Tenzij de erflater anders heeft beschikt, treedt de executeur omtrent de keuze van de te gelde te maken goederen en de wijze van tegeldemaking zoveel mogelijk in overleg met de erfgenamen en stelt hij, zo bij een erfgenaam bezwaar bestaat tegen een voorgenomen tegeldemaking, die erfgenaam in de gelegenheid de beslissing van de kantonrechter in te roepen.

  • 3

    De erflater kan bepalen dat de executeur voor de tegeldemaking van een goed de toestemming van de erfgenamen behoeft. Deze toestemming kan echter vervangen worden door een machtiging van de kantonrechter.

  • 4

    Het in de vorige leden ten aanzien van de erfgenamen bepaalde geldt mede ten aanzien van hen aan wie het vruchtgebruik van de nalatenschap of van een aandeel daarin is vermaakt.


Artikel 148

De executeur moet aan een erfgenaam alle door deze gewenste inlichtingen omtrent de uitoefening van zijn taak geven.


Kennisdossiers

Titel Categorie
Titel Executeur Categorie Erfrecht
Titel Oud erfrecht Categorie Erfrecht
Titel Termijnen in het erfrecht Categorie Erfrecht

Rechtspraak

Titel Instantie Datum Nummer
Vervangend executeur door Kantonrechter benoemd Instantie Rechtbank Zeeland-West-Brabant Datum 21-02-2024 Nummer ECLI:NL:RBZWB:2024:1084
Advocaat in hoedanigheid van executeur ontvangt - in afwijking van testament - loon conform Recofa-richtlijnen Instantie Rechtbank Gelderland Datum 03-11-2023 Nummer ECLI:NL:RBGEL:2023:6134
Wens erflater doorslaggevend omtrent bevoegdheden executeur Instantie Hoge Raad Datum 08-09-2023 Nummer ECLI:NL:HR:2023:1166
Executeur niet bevoegd tot overdragen aandelen, omdat nalatenschap niet ruimschoots toereikend was Instantie Rechtbank Noord-Nederland Datum 26-07-2023 Nummer ECLI:NL:RBNNE:2023:3120
Exclusieve bevoegdheid executeur tot betwisting transacties Instantie Rechtbank Oost-Brabant Datum 05-04-2023 Nummer ECLI:NL:RBOBR:2023:1764
Exclusieve bevoegdheid executeur tot betwisting transacties Instantie Rechtbank Oost-Brabant Datum 05-04-2023 Nummer ECLI:NL:RBOBR:2023:1764
Onrechtmatig handelen van de executeur jegens de legitimaris Instantie Rechtbank Midden-Nederland Datum 01-03-2023 Nummer ECLI:NL:RBMNE:2023:651
Notaris kan als executeur geen akte passeren waarbij legaten zijn afgegeven Instantie Kamer voor het Notariaat Datum 16-11-2022 Nummer ECLI:NL:TNORDHA:2022:23
Executeur strafrechtelijk veroordeeld voor nalaten informatieplicht Instantie Gerechtshof Den Haag Datum 13-10-2022 Nummer ECLI:NL:GHDHA:2022:2255
Bereik informatieplicht art. 4:78 BW met betrekking tot vermogensverloop erfgenamen Instantie Gerechtshof Den Haag Datum 20-09-2022 Nummer ECLI:NL:GHDHA:2022:1760
Passerend notaris mocht zichzelf in testament tot executeur-afwikkelingsbewindvoerder benoemen Instantie Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden Datum 19-04-2022 Nummer ECLI:NL:GHARL:2022:3005
Executeur mag erfgenamen niet als partij in geding betrekken Instantie Hoge Raad Datum 01-04-2022 Nummer ECLI:NL:HR:2022:495
Executeur was beschikkingsonbevoegd vanwege beneficiaire aanvaarding Instantie Gerechtshof Amsterdam Datum 07-12-2021 Nummer ECLI:NL:GHAMS:2021:4282
Executeur gaf toestemming aan erfgenamen om zelf te procederen Instantie Rechtbank Oost-Brabant Datum 25-08-2021 Nummer ECLI:NL:RBOBR:2021:4616
Testamentaire bepaling was in strijd met gesloten stelsel van uiterste wilsbeschikkingen Instantie Gerechtshof Amsterdam Datum 09-03-2021 Nummer ECLI:NL:GHAMS:2021:696
Voor vaststelling omvang legaten moet executeur aan legatarissen informatie verschaffen Instantie Rechtbank Noord-Holland Datum 23-12-2020 Nummer ECLI:NL:RBNHO:2020:11004
Notaris-executeur schendt informatie- en onderzoeksplicht Instantie Gerechtshof Amsterdam Datum 17-11-2020 Nummer ECLI:NL:GHAMS:2020:3151
Executeur heeft geen informatieplicht jegens legitimaris over periode voorafgaand aan overlijden Instantie Rechtbank Noord-Nederland Datum 26-08-2020 Nummer ECLI:NL:RBNNE:2020:3447
Executeur moet bestuurder BV benoemen en beslist over gebruik woning Instantie Rechtbank Limburg Datum 28-05-2020 Nummer ECLI:NL:RBLIM:2020:3840
Notaris mag gebruikelijk loon in rekening brengen voor werkzaamheden als executeur Instantie Rechtbank Midden-Nederland Datum 27-02-2020 Nummer ECLI:NL:RBMNE:2020:1337
Executeur die tevens legataris is kan legaat aan zichzelf afgeven Instantie Gerechtshof Den Haag Datum 08-10-2019 Nummer ECLI:NL:GHDHA:2019:2792
Procederen namens executeur krachtens lastgeving Instantie Rechtbank Rotterdam Datum 04-09-2019 Nummer ECLI:NL:RBROT:2019:7178
Kantonrechter: in deze nalatenschap met minderjarige geen machtiging nodig voor verkoop woning Instantie Rechtbank Den Haag Datum 30-07-2019 Nummer ECLI:NL:RBDHA:2019:7923
Executeur was bevoegd tot benoeming van bestuurder van een BV Instantie Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden Datum 23-07-2019 Nummer ECLI:NL:GHARL:2019:5997
Het beheer van een nalatenschap kan zich uitstrekken tot de inning van vorderingen Instantie Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden Datum 28-05-2019 Nummer ECLI:NL:GHARL:2019:4607
Door executeur niet in redelijkheid gemaakte advocatenkosten komen voor eigen rekening Instantie Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden Datum 23-04-2019 Nummer ECLI:NL:GHARL:2019:3552
Hof bepaalt loon van executeur anders dan testament op grond van onvoorziene omstandigheden Instantie Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden Datum 28-02-2019 Nummer ECLI:NL:GHARL:2019:1893
Executeur is vertrouwenspersoon van erflater Instantie Rechtbank Limburg Datum 10-01-2019 Nummer ECLI:NL:RBLIM:2019:432
Geen vereffening volgens de wet, rechter onbevoegd aanwijzingen aan executeur te geven Instantie Rechtbank Noord-Holland Datum 09-05-2018 Nummer ECLI:NL:RBNHO:2018:4178
Bevoegdheid tot vernietiging ex art. 1:89 BW kan na overlijden van erflater worden uitgeoefend Instantie Rechtbank Midden-Nederland Datum 31-01-2018 Nummer ECLI:NL:RBMNE:2018:277
Testamentair bewindvoerder kan beheer nalatenschap niet uitvoeren voordat vereffening heeft plaatsgevonden Instantie Rechtbank Noord-Nederland Datum 10-10-2017 Nummer ECLI:NL:RBNNE:2017:5279
Onvoldoende voorlichten van executeurs over beschikkingsbevoegdheid door notaris is klachtwaardig Instantie Kamer voor het notariaat Arnhem-Leeuwarden Datum 06-09-2017 Nummer ECLI:NL:TNORARL:2017:40
Advocaatkosten die de executeur niet mede ten behoeve van de erfgenamen heeft gemaakt, zijn geen in redelijkheid te maken kosten Instantie Gerechtshof Den Haag Datum 13-12-2016 Nummer ECLI:NL:GHDHA:2016:4316
Advocaatkosten die zijn gemaakt om positie als executeur staande te houden vormen kosten van executele in de zin van art. 4:7 lid 1 onder d BW Instantie Rechtbank Midden-Nederland Datum 12-12-2016 Nummer ECLI:NL:RBMNE:2016:6616
Verhouding taken executeur en die van boedelnotaris Instantie Kamer voor het notariaat Den Bosch Datum 19-09-2016 Nummer ECLI:NL:TNORSHE:2016:26
Ondanks testamentaire bepaling heeft executeur toch recht op loon Instantie Gerechtshof Den Haag Datum 20-07-2016 Nummer ECLI:NL:GHDHA:2016:2370
Kamer oordeelt dat de taak van de executeur is geëindigd, nu de ruimschoots toereikend verklaring niet op het moment van beneficiaire aanvaarding is afgegeven Instantie Kamer voor het notariaat Den Bosch Datum 18-04-2016 Nummer ECLI:NL:TNORSHE:2016:11
Notaris moest beschikkingsbevoegdheid van executeur onderzoeken Instantie Gerechtshof Amsterdam Datum 22-12-2015 Nummer ECLI:NL:GHAMS:2015:5551
Stichting aanvaardt benoeming tot executeur en bewindvoerder niet vanwege zwart geld in de nalatenschap Instantie Gerechtshof Amsterdam Datum 10-11-2015 Nummer ECLI:NL:GHAMS:2015:4663
Kopers moesten beschikkingsbevoegdheid van executeur onderzoeken Instantie Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden Datum 06-10-2015 Nummer ECLI:NL:GHARL:2015:7486
Dagvaarden van executeurs en bewindvoerders moet niet in persoon maar in hun hoedanigheid Instantie Rechtbank Rotterdam Datum 09-09-2015 Nummer ECLI:NL:RBROT:2015:6755
Notaris had erfgenamen direct moeten inlichten over afgifte verklaring van executele Instantie Kamer voor het notariaat Arnhem-Leeuwarden Datum 28-05-2015 Nummer ECLI:NL:TNORARL:2015:92
Onzorgvuldige taakuitoefening executeur en geconsumeerde nalatenschap geen reden voor opheffing of wijziging legaat Instantie Rechtbank Amsterdam Datum 06-05-2015 Nummer ECLI:NL:RBAMS:2015:2337
Beroep op vervaltermijn art. 4:216 BW naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar Instantie Rechtbank Midden-Nederland Datum 21-04-2015 Nummer ECLI:NL:RBMNE:2015:2795
Benoeming vereffenaar onbeheerde nalatenschap Instantie Rechtbank Midden-Nederland Datum 10-03-2015 Nummer ECLI:NL:RBMNE:2015:1396
Essentie en kracht van de executele Instantie Gerechtshof Den Haag Datum 13-01-2015 Nummer ECLI:NL:GHDHA:2015:424
Vertegenwoordiging tijdens beheer door executeur is privatieve bevoegdheid Instantie Raad van State Datum 08-10-2014 Nummer ECLI:NL:RVS:2014:3631
Erfgenamen onbevoegd om te procederen wanneer executeur is benoemd Instantie Gerechtshof Den Haag Datum 19-08-2014 Nummer ECLI:NL:GHDHA:2014:2823
Uitoefenen stemrecht is daad van beheer Instantie Rechtbank Den Haag Datum 19-02-2014 Nummer ECLI:NL:RBDHA:2014:14870
Executeur moet legataris inzage geven in bescheiden van erflater Instantie Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden Datum 31-12-2013 Nummer ECLI:NL:GHARL:2013:9942
Hoge Raad geeft invulling aan het begrip 'boedelberedderaar' Instantie Hoge Raad Datum 28-06-2013 Nummer ECLI:NL:HR:2013:39
Na einde taak moet executeur ook beheer beëindigen Instantie Hoge Raad Datum 28-06-2013 Nummer ECLI:NL:HR:2013:39
Uitkering uit levensverzekering is quasi-legaat en het verminderen van quasi-legaten behoort tot de taken van executeurs en vereffenaars Instantie Hoge Raad Datum 17-05-2013 Nummer ECLI:NL:HR:2013:BZ3643
Boedelbeschrijving 20 jaar na openvallen nalatenschap Instantie Gerechtshof 's-Hertogenbosch Datum 17-04-2009 Nummer ECLI:NL:GHSHE:2009:BI1514
Zorgplicht executeur Instantie Hoge Raad Datum 21-11-2008 Nummer ECLI:NL:HR:2008:BD5985
Definitie beheer (art. 3:170 BW) Instantie Gerechtshof 's-Hertogenbosch Datum 31-01-2006 Nummer ECLI:NL:GHSHE:2006:AW2564
Pas wanneer verweer van wederpartij daartoe aanleiding geeft, moet lasthebber bewijzen dat hij bevoegd is op eigen naam op te treden Instantie Hoge Raad Datum 26-11-2004 Nummer ECLI:NL:HR:2004:AP9665
Verkoop effecten door executeur in casu daad van goed beheer Instantie Rechtbank Zwolle-Lelystad Datum 28-10-2004 Nummer ECLI:NL:RBZLY:2004:AR4899
HR 01-10-2004, nr C03/007HR, ECLI:NL:HR:2004:AO9558 Instantie Hoge Raad Datum 01-10-2004 Nummer ECLI:NL:HR:2004:AO9558
Procespartij mag in beginsel niet van hoedanigheid wisselen Instantie Hoge Raad Datum 12-03-2004 Nummer ECLI:NL:HR:2004:AN8483

Literatuur

Titel Auteur(s) Bron
Titel Ge(s)laagde erfrechtelijke vertegenwoordiging Auteur(s) B.M.E.M. Schols Bron WPNR 2024/7444
Titel De ruimschoots toereikend-verklaring, de erfgenamen en de tuchtrechter Auteur(s) W. Breemhaar Bron Tijdschrift Erfrecht 2023/2
Titel Hoe voorkom je een ruzieboedel? Negen tips uit de praktijk Auteur(s) J. Nobel Bron PE Notariaat 2023/8
Titel Bevoegdheid tot beheer van aandelen in een bv die tot een nalatenschap behoren Auteur(s) S. Perrick Bron FTV 2022/9
Titel Ondernemingskamer en geschillen over de erfenis (deel II) Auteur(s) G.T.J. Hoff Bron AdvoTip 2021/01
Titel Beschouwingen over het bewind in een gemeenschappelijk belang (in het bijzonder het afwikkelingsbewind) Auteur(s) J.B. Vegter Bron WPNR 2021/7344
Titel Onwaardigheid: hoe voordelig is het zijn van executeur en bewindvoerder? Auteur(s) M. de Vries Bron WPNR 2020/7294
Titel Rechtsvraag: De (tweetraps)executeur nieuw leven ingeblazen? Doe maar een conflictbewind Auteur(s) F.W.J.M. Schols Bron WPNR 2018/7206
Titel Mag de executeur verkopen, of niet? Auteur(s) B.M.E.M. Schols Bron FTV 2016/7
Titel Informatieverschaffing door de notaris aan legitimarissen die door de erflater hun legitieme portie is ontzegd? Auteur(s) B.C.M. Waaijer Bron WPNR 2013/6988
Titel Executele (dissertatie) Auteur(s) B.M.E.M. Schols Bron 2007
Titel De executeur, de ruimschoots toereikend verklaring en de beneficiaire aanvaarding Auteur(s) K.B. van den Berg & A.H.G. Wilod Versprille Bron WPNR 2018/7138

Praktisch

Titel Bron Type Categorie
Stappenplan verdwenen vermogen terugbrengen in nalatenschap Bron Via Juridica Type Erfrecht en boedelafwikkeling Categorie Stroomschema’s en visuals
Inhoudsopgave
Overzicht
Wetstructuur
Civiel