Kennisbank voor het notariaat
Wetstoelichting

Verdeling (art. 3:182 - 3:188 BW)

Bijgewerkt tot 01-03-2024 Auteur De redactie

1 Het begrip verdeling (art. 3:182 BW)Het begrip verdeling wordt in art. 3:182 BW omschreven. Bij een verdeling gaat het om een rechtshandeling waaraan alle deelgenoten meewerken en krachtens welke een of meer van de deelgenoten een of meer goederen van de gemeenschap verkrijgen met uitsluiting van de overige deelgenoten. Medewerking van alle deelgenoten moet in hun hoedanigheid als deelgenoot geschieden. Indien een onverdeeld aandeel in een bijzondere gemeenschap tevens in een…

Verder lezen?

Om dit document te kunnen bekijken, moet u ingelogd zijn.

Geen inloggegevens?

Heeft u nog geen inloggegevens, dan kunt u een abonnement afsluiten.

Bent u werkzaam op het notariële en/of fiscale werkterrein en wilt u het gebruik van Via Juridica ervaren?
Vraag een gratis proefabonnement aan en probeer Via Juridica één maand uit!

Voor (voltijd)studenten is een gratis studentenabonnement beschikbaar.


Gebruikers van Via Juridica

Bekijk alle

Wetteksten


Artikel 182

Als een verdeling wordt aangemerkt iedere rechtshandeling waartoe alle deelgenoten, hetzij in persoon, hetzij vertegenwoordigd, medewerken en krachtens welke een of meer van hen een of meer goederen der gemeenschap met uitsluiting van de overige deelgenoten verkrijgen. De handeling is niet een verdeling, indien zij strekt tot nakoming van een voor rekening van de gemeenschap komende schuld aan een of meer deelgenoten, die niet voortspruit uit een rechtshandeling als bedoeld in de vorige zin.


Artikel 183

  • 1

    De verdeling kan geschieden op de wijze en in de vorm die partijen goeddunkt, mits de deelgenoten en zij wier medewerking vereist is, allen het vrije beheer over hun goederen hebben en in persoon of bij een door hen aangewezen vertegenwoordiger medewerken, dan wel in geval van bewind over hun recht, worden vertegenwoordigd door de bewindvoerder, voorzien van de daartoe vereiste toestemming of machtiging.

  • 2

    In andere gevallen moet, tenzij de rechter anders bepaalt, de verdeling geschieden bij notariële akte en worden goedgekeurd door de kantonrechter die bevoegd is de wettelijke vertegenwoordiger van degene die het vrije beheer over zijn goederen mist, tot beschikkingshandelingen te machtigen.


Artikel 184

  • 1

    Ieder der deelgenoten kan bij een verdeling verlangen dat op het aandeel van een andere deelgenoot wordt toegerekend hetgeen deze aan de gemeenschap schuldig is. De toerekening geschiedt ongeacht de gegoedheid van de schuldenaar. Is het een schuld onder tijdsbepaling, dan wordt zij voor haar contante waarde op het tijdstip der verdeling toegerekend.

  • 2

    Het vorige lid is niet van toepassing op schulden onder een opschortende voorwaarde die nog niet vervuld is.


Artikel 185

  • 1

    Voor zover de deelgenoten en zij wier medewerking vereist is, over een verdeling niet tot overeenstemming kunnen komen, gelast op vordering van de meest gerede partij de rechter de wijze van verdeling of stelt hij zelf de verdeling vast, rekening houdende naar billijkheid zowel met de belangen van partijen als met het algemeen belang.

  • 2

    Als wijzen van verdeling komen daarbij in aanmerking:

    • a.

      toedeling van een gedeelte van het goed aan ieder der deelgenoten;

    • b.

      overbedeling van een of meer deelgenoten tegen vergoeding van de overwaarde;

    • c.

      verdeling van de netto-opbrengst van het goed of een gedeelte daarvan, nadat dit op een door de rechter bepaalde wijze zal zijn verkocht.

  • 3

    Zo nodig kan de rechter bepalen dat degene die overbedeeld wordt, de overwaarde geheel of ten dele in termijnen mag voldoen. Hij kan daaraan de voorwaarde verbinden dat zekerheid tot een door hem bepaald bedrag en van een door hem bepaalde aard wordt gesteld.


Artikel 186

  • 1

    Voor de overgang van het aan ieder der deelgenoten toegedeelde is een levering vereist op dezelfde wijze als voor overdracht is voorgeschreven.

  • 2

    Hetgeen een deelgenoot verkrijgt, houdt hij onder dezelfde titel als waaronder de deelgenoten dit tezamen vóór de verdeling hielden.


Artikel 187

  • 1

    De papieren en bewijzen van eigendom, tot de toegedeelde goederen behorende, worden overgegeven aan hem, aan wie de goederen zijn toegedeeld.

  • 2

    Algemene boedelpapieren en stukken als bedoeld in lid 1, die betrekking hebben op aan meer deelgenoten toegedeelde goederen, verblijven bij hem die de meerderheid der betrokken deelgenoten daartoe heeft benoemd, onder verplichting aan de overige deelgenoten inzage, en zo iemand dit verlangt, afschriften of uittreksels op diens kosten af te geven.

  • 3

    Bij gebreke van een meerderheid als bedoeld in het vorige lid geschiedt de daar bedoelde benoeming op verlangen van een deelgenoot door de rechter die de verdeling vaststelt, of in andere gevallen op verzoek van een deelgenoot door de kantonrechter. Tegen een beslissing krachtens dit lid is geen hogere voorziening toegelaten.


Artikel 188

  • 1

    Tenzij anders is overeengekomen, zijn deelgenoten verplicht in evenredigheid van hun aandelen elkander de schade te vergoeden die het gevolg is van een uitwinning of stoornis, voortgekomen uit een vóór de verdeling ontstane oorzaak, alsmede, wanneer een vordering voor het volle bedrag is toegedeeld, de schade die voortvloeit uit onvoldoende gegoedheid van de schuldenaar op het ogenblik van de verdeling.

  • 2

    Wordt een deelgenoot door zijn eigen schuld uitgewonnen of gestoord, dan zijn de overige deelgenoten niet verplicht tot vergoeding van zijn schade.

  • 3

    Een verplichting tot vergoeding van schade die voortvloeit uit onvoldoende gegoedheid van de schuldenaar vervalt door verloop van drie jaren na de verdeling en na het opeisbaar worden van de toegedeelde vordering.

  • 4

    Indien verhaal op een deelgenoot voor zijn aandeel in een krachtens het eerste lid verschuldigde schadevergoeding onmogelijk blijkt, wordt het aandeel van ieder der andere deelgenoten naar evenredigheid verhoogd.


Kennisdossiers

Titel Categorie
Titel Afwikkeling en vereffening nalatenschap Categorie Erfrecht
Titel Echtscheiding Categorie Familierecht (overig)
Titel Gemeenschap Categorie Diversen

Rechtspraak

Titel Instantie Datum Nummer
Datum uitspraak rechter is datum van verdeling Instantie Hoge Raad Datum 08-12-2023 Nummer ECLI:NL:HR:2023:1722
Voor verdeling woning was medewerking van de eerste echtgenote niet vereist Instantie Gerechtshof Den Haag Datum 08-08-2023 Nummer ECLI:NL:GHDHA:2023:1535
Op grond van redelijkheid en billijkheid wordt aandeel in onverdeelde woning aan man toegedeeld zonder dat medewerking eerste echtgenote is vereist Instantie Gerechtshof Den Haag Datum 08-08-2023 Nummer ECLI:NL:GHDHA:2023:1535
Kosten toedeling bij verdeling: gelijke delen voor rekening van iedere erfgenaam Instantie Rechtbank Zeeland-West-Brabant Datum 12-07-2023 Nummer ECLI:NL:RBZWB:2023:4951
Meerwaardeclausule bij toedeling verpachte grond aan pachter-erfgenaam Instantie Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden Datum 23-05-2023 Nummer ECLI:NL:GHARL:2023:4347
Onjuiste eigendomsverhouding bij leveringsakte van woning Instantie Rechtbank Zeeland-West-Brabant Datum 21-01-2022 Nummer ECLI:NL:RBZWB:2022:529
Kosten in verband met de verdeling zijn kosten van de nalatenschap Instantie Rechtbank Gelderland Datum 24-11-2021 Nummer ECLI:NL:RBGEL:2021:6257
Verdelingsovereenkomst is leidend, ondanks uitblijven levering Instantie Rechtbank Rotterdam Datum 27-08-2021 Nummer ECLI:NL:RBROT:2021:8647
Door uitsluitingsclausule viel de gehele woning buiten de huwelijksgemeenschap Instantie Rechtbank Amsterdam Datum 03-02-2021 Nummer ECLI:NL:RBAMS:2021:493
Niet opeisbaar aandeel in nalatenschap komt voor verdeling in aanmerking Instantie Rechtbank Gelderland Datum 21-10-2020 Nummer ECLI:NL:RBGEL:2020:5556
Ook bij onteigening was de in de overeenkomst opgenomen meerwaardeclausule van toepassing Instantie Gerechtshof Den Haag Datum 11-08-2020 Nummer ECLI:NL:GHDHA:2020:1577
Meerwaardeclausule geldt ook wanneer iemand anders dan verkoper het beding niet honoreert Instantie Parket bij de Hoge Raad Datum 17-07-2020 Nummer ECLI:NL:PHR:2020:701
Door latere kwijtscheldingen onder uitsluitingsclausule wordt woning niet privévermogen Instantie Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden Datum 11-06-2020 Nummer ECLI:NL:GHARL:2020:4503
Uitsluitingsclausule gold tevens voor opvolgende verdeling Instantie Gerechtshof 's-Hertogenbosch Datum 14-05-2020 Nummer ECLI:NL:GHSHE:2020:1720
Certificaten van aandelen waarderen naar datum ontbinding huwelijksgemeenschap Instantie Rechtbank Oost-Brabant Datum 29-04-2020 Nummer ECLI:NL:RBOBR:2020:2386
Vakantiewoning valt in gemeenschap, want voor minder dan helft verkregen onder uitsluiting Instantie Gerechtshof 's-Hertogenbosch Datum 21-01-2020 Nummer ECLI:NL:GHSHE:2020:173
Toedeling woning vormt verkrijging onder algemene titel voor planschadevergoeding Instantie Raad van State Datum 10-04-2019 Nummer ECLI:NL:RVS:2019:1124
Ex-partner verkrijgt levensverzekeringsuitkering doordat polis was verdeeld Instantie Rechtbank Den Haag Datum 30-01-2019 Nummer ECLI:NL:RBDHA:2019:4943
Aandeel VOF valt volgens Rechtbank in huwelijksgoederengemeenschap Instantie Rechtbank Oost-Brabant Datum 23-01-2019 Nummer ECLI:NL:RBOBR:2019:280
Kantonrechter keurt onderhandse verdeling van nalatenschap met minderjarigen goed Instantie Rechtbank Den Haag Datum 26-03-2018 Nummer ECLI:NL:RBDHA:2018:3458
Verdeling van niet-opeisbare erfrechtelijke schuld in ontbonden huwelijksgemeenschap niet mogelijk Instantie Gerechtshof 's-Hertogenbosch Datum 05-10-2017 Nummer ECLI:NL:GHSHE:2017:4267
Levering voormalig echtelijke woning en schade aan inboedelgoederen Instantie Rechtbank Overijssel Datum 02-06-2017 Nummer ECLI:NL:RBOVE:2017:2309
Termijnoverschrijding van voorwaarde in testament leidt niet tot verval voorwaarde Instantie Gerechtshof Amsterdam Datum 30-05-2017 Nummer ECLI:NL:GHAMS:2017:2015
Verdeling van een OBV-vordering bij echtscheiding Instantie Gerechtshof Amsterdam Datum 14-03-2017 Nummer ECLI:NL:GHAMS:2017:1104
Eenvoudige gemeenschap wordt betrokken in afwikkeling wettelijk deelgenootschap Instantie Hoge Raad Datum 03-02-2017 Nummer ECLI:NL:HR:2017:156
Onderscheid overeenkomst van verdeling en overeenkomst tot verdeling bij verdelen gemeenschap Instantie Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden Datum 27-09-2016 Nummer ECLI:NL:GHARL:2016:7782
Vordering niet-ontvankelijk omdat niet werd opgetreden voor de gezamenlijke erfgenamen Instantie Gerechtshof Amsterdam Datum 13-09-2016 Nummer ECLI:NL:GHAMS:2016:3715
Hoge Raad benadrukt het verschil tussen verdeling en verrekening bij berekenen van de wettelijke rente Instantie Hoge Raad Datum 25-03-2016 Nummer ECLI:NL:HR:2016:493
Correcte waardering van goederen behorende tot een ontbonden huwelijksgemeenschap bij rechterlijke verdeling Instantie Gerechtshof 's-Hertogenbosch Datum 24-11-2015 Nummer ECLI:NL:GHSHE:2015:4741
Als sprake is van verdeling of verrekening geldt de dwalingsregeling voor verdeling Instantie Hoge Raad Datum 10-07-2015 Nummer ECLI:NL:HR:2015:1871
Lijfrentepolis wordt gesplitst bij echtscheiding ter voorkoming heffing inkomstenbelasting Instantie Gerechtshof 's-Hertogenbosch Datum 07-07-2015 Nummer ECLI:NL:GHSHE:2015:2506
Bij onenigheid over de verdeling van maatschapsvermogen geldt het algemeen belang onder toepassing redelijkheid en billijkheid Instantie Rechtbank Midden-Nederland Datum 03-06-2015 Nummer ECLI:NL:RBMNE:2015:3464
Geen verjaring van de vordering tot (nadere) verdeling pensioenrechten Instantie Hoge Raad Datum 27-03-2015 Nummer ECLI:NL:HR:2015:762
Geen verbeurte aandeel in gemeenschap maar onrechtmatige daad bij verdwenen inboedelzaken Instantie Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden Datum 24-03-2015 Nummer ECLI:NL:GHARL:2015:2134
Waardering onroerende zaken en belastinglatenties bij niet uitgevoerd periodiek verrekenbeding Instantie Hoge Raad Datum 28-11-2014 Nummer ECLI:NL:HR:2014:3462
Inbreng en verdeling vof Instantie Gerechtshof 's-Hertogenbosch Datum 18-03-2014 Nummer ECLI:NL:GHSHE:2014:743
Uitsluitingsclausule volgt titel verkrijging: na verdeling rust uitsluitingsclausule op het gehele goed Instantie Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden Datum 13-03-2014 Nummer ECLI:NL:GHARL:2014:2059
Latente IB-claim op pand van onderneming moet bij echtscheiding nominaal worden gewaardeerd Instantie Hoge Raad Datum 20-12-2013 Nummer ECLI:NL:HR:2013:2139
Toepasselijkheid Nederlands recht, afwikkeling omvat verdeling nalatenschap Instantie Hoge Raad Datum 06-09-2013 Nummer ECLI:NL:HR:2013:BY5241
Verdeling en 'economische' eigendom Instantie Hoge Raad Datum 12-07-2013 Nummer ECLI:NL:HR:2013:BZ8746
Verdeling huwelijksgoederengemeenschap: tijdstip waardering aandeel in maatschap Instantie Gerechtshof 's-Hertogenbosch Datum 19-03-2013 Nummer ECLI:NL:GHSHE:2013:BZ5081
Peildatum bij verdeling huwelijksgemeenschap Instantie Hoge Raad Datum 08-02-2013 Nummer ECLI:NL:HR:2013:BY4279
Verdeling en ontslag hoofdelijke aansprakelijkheid Instantie Gerechtshof 's-Gravenhage Datum 12-12-2012 Nummer ECLI:NL:GHSGR:2012:BZ6663
Waardering van aandelen bij echtscheiding Instantie Gerechtshof 's-Hertogenbosch Datum 23-10-2012 Nummer ECLI:NL:GHSHE:2012:BY1759
Bij waardebepaling woning ten onrechte geen rekening gehouden met waardedrukkende verplichting tot aanbieding tegen lagere verkoopprijs Instantie Gerechtshof 's-Gravenhage Datum 29-08-2012 Nummer ECLI:NL:GHSGR:2012:BY0255
Woning toegedeeld aan huurder/erfgenamen tegen waarde in bewoonde staat met sterfdatum erflater als peildatum Instantie Gerechtshof 's-Gravenhage Datum 05-06-2012 Nummer ECLI:NL:GHSGR:2012:BZ0617
Vervreemden is niet hetzelfde als overdragen Instantie Hoge Raad Datum 16-03-2012 Nummer ECLI:NL:HR:2012:BV1764
Bij geschil partijen over waardering eenmanszaak moet in beginsel worden uitgegaan van de economische waarde van de onderneming Instantie Gerechtshof 's-Gravenhage Datum 18-01-2012 Nummer ECLI:NL:GHSGR:2012:BY0223
Verdeling echtelijke woning Instantie Rechtbank Haarlem Datum 06-12-2011 Nummer ECLI:NL:RBHAA:2011:BU8687
Deelgenoot verbeurt zijn aandeel in gemeenschappelijk goed door verzwijging Instantie Gerechtshof Arnhem Datum 31-08-2010 Nummer ECLI:NL:GHARN:2010:BN9598
Agrarische herinvestering van meerwaarde economisch onverantwoord: verkrijger verplicht tot delen meerwaarde Instantie Rechtbank Breda Datum 13-05-2009 Nummer ECLI:NL:RBBRE:2009:BK6822
Rechtsverhouding tussen deelgenoten is beslissend voor de vraag hoe een gemeenschap dient te worden gekwalificeerd Instantie Hoge Raad Datum 30-03-2001 Nummer ECLI:NL:HR:2001:AB0805

Literatuur

Titel Auteur(s) Bron
Titel Wie moet betrokken worden bij de verdeling van de ondergemeenschap? Auteur(s) L.C.M. Admiraal & A. Cavallé Medina Bron JBN 2024/2
Titel Wie is deelgenoot in de hoofdgemeenschap? Auteur(s) L.C.M. Admiraal Bron WPNR 2023/7434
Titel De verdeling van de gemeenschap Auteur(s) L.C.M. Admiraal, A. Cavallé Medina Bron WPNR 2023/7426
Titel De verdeling van de ondergemeenschap Auteur(s) L.C.M. Admiraal, A. Cavallé Medina Bron 2023/7426
Titel Voor wiens rekening komen de kosten verbonden aan een verdeling van een registergoed? Auteur(s) J.I. Driessen-Kleijn Bron JBN 2022/19
Titel Fundamentele totstandkomingsvereisten en nulliteiten bij de contractuele verdeling van een gemeenschap Auteur(s) T.H. Sikkema Bron FTV 2022/11
Titel De betekenis van de meerwaardeclausule bij agrarische bedrijfsopvolging Auteur(s) T.J. Mellema-Kranenburg Bron TvAR 2021/7-8
Titel De 'opvolgende verdeling' vervolgd en gevolgd Auteur(s) B.M.E.M. Schols Bron FBN 2020/54
Titel Samenloop bewind en insolventie deelgenoot bij de verdeling van een gemeenschap Auteur(s) S. Perrick Bron Tijdschrift Erfrecht 2019/3
Titel dissertatie: Beginsel en begrip van verdeling Auteur(s) T.H. Sikkema
Titel Het nut van de meerwaardeclausule Auteur(s) T.J. Mellema-Kranenburg Bron FTV 2017/39
Titel M.L. Tuil, dissertatie: 'Verdelingsbeslagen', 2009
Titel W.H. van Hemel, dissertatie: 'Beschikken over een aandeel in een gemeenschap', 1998
Inhoudsopgave
Overzicht
Wetstructuur
Civiel