Kennisbank voor het notariaat
Wetstoelichting

Afstamming (art. 1:197 - 1:199 BW)

Bijgewerkt tot 07-11-2023 Auteur mr. M.N. (Mariëlle) Bende

1 Familierechtelijke betrekking (art. 1:197 BW)Een kind, zijn ouders en hun bloedverwanten staan in familierechtelijke betrekking tot elkaar (art. 1:197 BW). De familierechtelijke betrekking wordt ook wel de afstammingsband genoemd, aangezien deze wordt verkregen door geboorte (bloedverwantschap) of adoptie. Aanverwanten van de ouders kunnen daardoor geen familierechtelijke betrekking hebben met het kind. De familierechtelijke betrekking is onder andere van belang voor de verplichting tot…

Verder lezen?

Om dit document te kunnen bekijken, moet u ingelogd zijn.

Geen inloggegevens?

Heeft u nog geen inloggegevens, dan kunt u een abonnement afsluiten.

Bent u werkzaam op het notariële en/of fiscale werkterrein en wilt u het gebruik van Via Juridica ervaren?
Vraag een gratis proefabonnement aan en probeer Via Juridica één maand uit!

Voor (voltijd)studenten is een gratis studentenabonnement beschikbaar.


Gebruikers van Via Juridica

Bekijk alle

Wetteksten


Artikel 197

Een kind, zijn ouders en hun bloedverwanten staan in familierechtelijke betrekking tot elkaar.


Artikel 198

  • 1

    Moeder van een kind is de vrouw:

    • a.

      uit wie het kind is geboren;

    • b.

      die op het tijdstip van de geboorte van het kind is gehuwd of door een geregistreerd partnerschap is verbonden met de vrouw uit wie het kind is geboren, indien dit kind is verwekt door kunstmatige donorbevruchting als bedoeld in artikel 1, onder c, sub 1, van de Wet donorgegevens kunstmatige bevruchting en een door de stichting, bedoeld in die wet, ter bevestiging hiervan afgegeven verklaring is overgelegd, waaruit blijkt dat de identiteit van de donor aan de vrouw bij wie de kunstmatige donorbevruchting heeft plaatsgevonden onbekend is, tenzij de laatste zin van dit onderdeel of de eerste zin van artikel 199, onder b, geldt. De verklaring dient bij de aangifte van de geboorte te worden overgelegd aan de ambtenaar van de burgerlijke stand en werkt terug tot aan de geboorte van het kind. Indien het huwelijk of geregistreerd partnerschap na de kunstmatige donorbevruchting en voor de geboorte van het kind is ontbonden door de dood van de echtgenote of geregistreerde partner van de vrouw uit wie het kind is geboren, is de overleden echtgenote of geregistreerde partner eveneens moeder van het kind als de voornoemde verklaring wordt overgelegd bij de aangifte van de geboorte van het kind, zelfs indien de vrouw uit wie het kind is geboren was hertrouwd of een nieuw partnerschap had laten registreren;

    • c.

      die het kind heeft erkend;

    • d.

      wier ouderschap gerechtelijk is vastgesteld; of

    • e.

      die het kind heeft geadopteerd.

  • 2

    De vrouw uit wie het kind is geboren kan, indien zij op het tijdstip van de kunstmatige donorbevruchting was gescheiden van tafel en bed of zij en haar echtgenote of geregistreerde partner sedert dat tijdstip gescheiden hebben geleefd, binnen een jaar na de geboorte van het kind ten overstaan van de ambtenaar van de burgerlijke stand verklaren dat haar overleden echtgenote of geregistreerde partner niet de moeder is van het kind, bedoeld in het eerste lid, onder b, van welke verklaring een akte wordt opgemaakt; was de vrouw uit wie het kind is geboren op het tijdstip van de geboorte hertrouwd of had zij een nieuw partnerschap laten registreren dan is in dat geval de huidige echtgenoot of geregistreerd partner de ouder van het kind.


Artikel 199

Vader van een kind is de man:

  • a.

    die op het tijdstip van de geboorte van het kind met de vrouw uit wie het kind is geboren, is gehuwd of een geregistreerd partnerschap is aangegaan, tenzij onderdeel b of de slotzin van artikel 198, eerste lid, onder b, geldt;

  • b.

    wiens huwelijk of geregistreerd partnerschap met de vrouw uit wie het kind is geboren, binnen 306 dagen voor de geboorte van het kind door zijn dood is ontbonden, zelfs indien de moeder was hertrouwd of een nieuw partnerschap had laten registreren; indien echter de vrouw sedert de 306de dag voor de geboorte van het kind was gescheiden van tafel en bed of zij en haar echtgenoot of geregistreerde partner sedert dat tijdstip gescheiden hebben geleefd, kan de vrouw binnen een jaar na de geboorte van het kind ten overstaan van de ambtenaar van de burgerlijke stand verklaren dat haar overleden echtgenoot of geregistreerde partner niet de vader is van het kind, van welke verklaring een akte wordt opgemaakt; was de moeder op het tijdstip van de geboorte hertrouwd of had zij een nieuw partnerschap laten registreren dan is in dat geval de huidige echtgenoot of geregistreerde partner de vader of, in het geval, genoemd in artikel 198, eerste lid, onder b, de huidige echtgenote of geregistreerde partner de moeder van het kind;

  • c.

    die het kind heeft erkend;

  • d.

    wiens vaderschap gerechtelijk is vastgesteld; of

  • e.

    die het kind heeft geadopteerd.


Kennisdossiers

Titel Categorie
Titel Onderhoudsverplichtingen Categorie Familierecht (overig)

Rechtspraak

Titel Instantie Datum Nummer
Hoge Raad ziet af van beantwoording prejudiciële vragen over draagmoederschap Instantie Hoge Raad Datum 13-05-2022 Nummer ECLI:NL:HR:2022:685
Leeftijd, gezondheid en inmenging in privéleven zijn ontoereikende gronden om het belang van het kind niet te laten prevaleren boven die van de (vermoedelijke) biologische vader Instantie Hoge Raad Datum 11-03-2022 Nummer ECLI:NL:HR:2022:349
Bekendmaking identiteit zaaddonor ten onrechte geweigerd Instantie Rechtbank Den Haag Datum 02-06-2021 Nummer ECLI:NL:RBDHA:2021:5461
Anonimiteit donor - die geen partij was in procedure - maakt belangenafweging onmogelijk Instantie Rechtbank Gelderland Datum 24-03-2021 Nummer ECLI:NL:RBGEL:2021:1388
Amerikaanse uitspraak over ontstaan familierechtelijke betrekkingen uit hoogtechnologische draagmoederschap niet in strijd met Nederlandse openbare orde Instantie Rechtbank Amsterdam Datum 12-02-2020 Nummer ECLI:NL:RBAMS:2020:871
Erkenning van twee vaders op Amerikaanse geboorteaktes die gebruik hebben gemaakt van hoogtechnologisch draagmoederschap Instantie Rechtbank Amsterdam Datum 12-02-2020 Nummer ECLI:NL:RBAMS:2020:1628
Erkenning door duomoeder ook mogelijk bij geboorte kind vòòr inwerkingtreding van Wet lesbisch ouderschap Instantie Gerechtshof Den Haag Datum 12-07-2017 Nummer ECLI:NL:GHDHA:2017:2462
Recht van kind op informatie over eigen afstamming prevaleert boven belang (mogelijke) vader Instantie Hoge Raad Datum 15-04-1994 Nummer ECLI:NL:HR:1994:ZC1337

Wetsvoorstellen

Titel Dossiernr. Status Samenvatting
Wet kind, draagmoederschap en afstamming Dossiernr. 36390 Status In behandeling bij de Tweede Kamer Samenvatting -
Voorstel van wet tot wijziging van Boek 1 BW i.v.m. directe koppeling van erkenning en gezamenlijk gezag voor ongehuwde en niet-geregistreerde partners Dossiernr. 34605 Status In werking getreden Samenvatting -
Boek 1 BW en Rv Wijziging in verband met de evaluatie van de Wet openstelling huwelijk en de Wet geregistreerd partnerschap Dossiernr. 33526 Status In werking getreden Samenvatting -
Boek 1 BW Wijziging juridisch ouderschap van de vrouwelijke partner van de moeder anders dan door adoptie Dossiernr. 33032 Status In werking getreden Samenvatting -

Literatuur

Titel Auteur(s) Bron
Titel Meerouderschap en de familierechtelijke betrekking Auteur(s) E.M. Winterwerp Bron WPNR 2023/7414
Titel Ontwikkelingen in het familierecht - Interlandelijke adoptie en draagmoederschap Auteur(s) S.F.M. Wortmann Bron WPNR 2022/7391
Titel Een nieuwe loot aan het afstammingsrecht: het wetsvoorstel Kind, draagmoederschap en afstamming Auteur(s) W.D. Kolkman Bron JBN 2020/10
Titel Concept-wetsvoorstel Wet kind, draagmoederschap en afstamming en concept-wetsvoorstel Wet deelgezag Auteur(s) A.J.M. Nuytinck Bron WPNR 2020/7290
Titel Afstamming en gezag in de 21ste eeuw Auteur(s) P. Vlaardingerbroek Bron WPNR 2018/7220
Titel Ontwikkelingen in het familierecht: alimentatie en meerouderschap Auteur(s) J. Kok, S.F.M. Wortmann Bron WPNR 2017/7138
Inhoudsopgave
Overzicht
Wetstructuur
Civiel